Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
CZĘŚĆPIERWSZA.RzeczwujęciuHeglaiMarksa
Dlanas,którzypostawiliśmysobiezazadanierozświetleniepro-
blemurzeczy,interesującebędądwazewskazanychtuobszarów.
Rzecz(dasDing)omawianajestbowiemprzezHeglatylkowpierw-
szymitrzecimobszarze.WczęścizatytułowanejNaukalogiki
ustalonazostajejejpojęciowapostaćwdyskursywnymszeregu
następującychposobieetapówrozwojupojęcia.Wfilozofiiprzyrody
Hegelniewypowiadasięorzeczach,tylko–podobniejakrobimyto
współcześnie–ociałachfizycznych.Problemrzeczypowracawszakże
wfilozofiiducha,gdziemamiejsceukonkretnieniejejwcześniej
ustalonejpostacipojęciowej.WLogiceoraznaostatnichstronach
Fenomenologiiducha(dziełatepotraktujemytutajjakopełniejsze
rozwinięcieustaleńpodanychwEncyklopedii)pojawiąsięrównież
rozważanianatematrzeczy,któraokreślanabędziezapomocąinnego
niemieckiegosłowa,amianowiciedieSache.Zgodniezuczynioną
powyżejuwagą,problememtymzajmiemysiępoustaleniu,wjaki
sposóbHegelcharakteryzujedasDingwporządkulogicznym,ana-
stępniewporządkuefektywnym.
2.Logiczneokreślenierzeczy
Wtejczęścinaszejpracybędziemysięposuwalizgodniezrozwo-
jemlogicznychrozważańHegla,takjakzostałotoprzedstawione
wNaucelogiki.Głównymproblememtakiejprezentacjijestkoniecz-
nośćwtłoczeniabardzodługiegowywoduwniewielkąprzestrzeń
streszczenia,wktórym–wskazującnaważneznaszegopunktu
widzeniaetapynadrodzekształtowaniasiępojęciarzeczy–będziemy
zmuszenidokonaćselekcjiipominąćwielemomentówwrozwoju
pojęciawogóle,którewwywodzieHeglapełniąistotnąrolę.Jądro
problemustanowitufakt,żewywódtenzostałpomyślanytak,by
odwrócićuwagęczytelnikaodwyizolowanych,skrystalizowanych
niejakomomentów,askierowaćjąnasamprocesichnieustannego
przechodzenia–odinapowrótdosiebienawzajem.Takwięckażde
klasyfikacyjneiunieruchamiającezestawienieposzczególnychmo-
mentówzrozwojupojęciamusimiećwsobiecośzilustratywnego
przekłamania,przeciwstawiającegosiękonstrukcyjnejintencjiwywo-
duHegla.Jesttozarazemcenaabstrakcji,którązmuszonyjest
ponieśćkażdy,ktoreformułujedyskursHeglowskipoprzezdokony-
waniewnimbezlitosnychskrótówiniedającychsięzatuszowaćcięć.
Samfilozofmiałświadomośćwysokiejceny,jakąprzychodzipłacićza
operowanieabstrakcjamiwmyśleniu,dająctemuniejednokrotnie
wyrazwswoichwłasnychrozważaniach,naprzykładwtekścieWer
denktabstrakt?(Aufsatzvon1807)[WDA].
