Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
CZĘŚĆPIERWSZA.RzeczwujęciuHeglaiMarksa
Przybliższymrozpatrzeniudajesięjednakzauważyć,żeprostota
ibezpośredniośćtakiegopoznawaniajestproblematyczna.Towarzy-
szymubowiemzawszecośjeszcze.Popierwsze,zdolnośćformułowa-
niaprzykładów,którewcaleniesączymśbezpośrednim,orazto,że
składająsięnańdwamomenty:przedmiot(Tooto)ipoznająceJa
(Tenoto).
Pewnośćzmysłowaniechcejednakdostrzectegozróżnicowania,
upierasięprzyprostocie.Broniącsię,oświadcza,żeistotnyjesttylko
przedmiot,natomiastJajakonieistotnemożebyćzaniedbane,
skutkiemczegostosunekprzedmiot-Jaulegazatarciu.Ponadtoprzed-
miotodbieranyjestzawszejakojednostkowy,ajakotakiniestanowi
przykładuczegokolwiek,leczjesttym,czympoprostujest.
Trzebazatemsprawdzić,czyrzeczywiścieprzedmiot,naktóry
kierujesiępewnośćzmysłowa,jestczymśistotnym.
Pierwszedoświadczenieświadomości.Schematyczneprzedsta-
wienieprzebiegutegodoświadczeniarozpoczynasięwobecpowyższe-
goodzwróceniasiękuprzedmiotowipewnościzmysłowej.
A1.Przedmiotpewnościzmysłowej.Czymjestprzedmiotdlapew-
nościzmysłowej?Jakrozumiećtenbezpośrednibytzmysłowy,który
świadomośćusiłujewziąćpoprostujakoTooto?Hegelprzytaczadwa
przykłady:(teraz)jestnocoraz(tu)jestdrzewo,abyuzmysłowićnam,
żesytuacjomtymmuszątowarzyszyćwyrażaneimpliciteokreślenia
terazitu,dziękiktórymwidaćjasno,żeTootoodbieranejestzawsze
wpodwójnejpostaci:jakoto,cojestTerazijakoto,cojestTu.Gdyby
wypowiedzitezostałypozbawioneowejznaczeniowejpodwójności,
dochodziłbywnichdogłosufałsz(zapisaniewieczoremnakartce
prawdy–jestnoc–zmieniłobysięranowswojeprzeciwieństwo).Czy
jednakTeraziTu,dookreślająceśrodowisko,czylirodzajmediumdla
pojedynczychprzedmiotów,przeciwdziałanaprawdętejniewygodnej
sytuacji?Wmediumtymdochodzidoprzejściaodprawdydofałszu,
odpozytywnościdonegatywności(terazjestnoc–terazniejestnoc;
drzewojesttu–drzewotuniejest),azatemmatumiejscezapośredni-
czenieichoćodnoszeniesiędoprzedmiotunietraciswejprostoty,to
równocześniewprostocietejpanujecałkowitaobojętnośćwobectego,
coTemuototowarzyszy(właśnietaobojętnośćtłumaczy„ślepotę”
pewnościzmysłowejnato,codziejesięprzyniej,podczasgdyona
samaobstajeprzybezpośredniościiprostocie).Czymożnazatem
zasadniepowiedzieć,żeprzedmiotpewnościzmysłowejjestprosty?
Tak,jeśliuznamy,żeprzedmiotempewnościzmysłowejjest„jedno”
mediumTeraziTu.JakoTeraziTujejprzedmiotjestprostyiobo-
