Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI.MiejscerzeczywsystemieHegla
49
Nazakończenietejczęścipracypoczyńmyjednakważnąuwagę.
Każdezprzedstawionychtuschematyczniedoświadczeńświadomości
polegałonakolistymprzejściuodmomentupoczątkowego(A1,A2,α)
przezmomentmuprzeciwstawny(B1,B2,β)do„wyrównania”
nakładającegosięnapoczątek(C1,C2,γ).Przyczymwtrzecim
doświadczeniu
świadomości
mogliśmy
zaobserwować
dodatkowe
odwróceniaα(1)/α(2)orazβ(1)/β(2),któreokreśliliśmyjako
mniejszeobrotywwiększymkolecałościtegodoświadczenia.Tym,co
rozstrzygającedlarezultatuwszystkichtrzechdoświadczeń,okazywał
sięzakażdymrazemruch(w)zniesienia,którywtymujęciumożna
uznaćzaczwarty–ijakbynieobecny–momentcałegoobrotu.
Momenttenjestjednakdlatakiegoobrotudecydujący,ponieważbez
jegointerwencjimielibyśmydoczynieniajedyniezpowrotemdo
początku,podczasgdywrzeczywistościinicjujeonodwewnątrz
kolejnąprzemianę,powodując„przeskok”na„wyższy”poziom
ogólnościrozważań8.
4.RozróżnieniedasDingidieSache
Nadszedłczas,żebyzmierzyćsięzHeglowskimrozróżnieniemdas
DingidieSache.SamHegeldostarczanamwzwięzłychiwyrazistych
słowachkryteriumtegorozróżnienia,doktóregonawiązujewFeno-
menologiiducha,wczęścipodsumowującejetapprzechodzeniasamo-
wiedzywrozum:„Rzecz(Ding)zmysłowejpewnościipostrzeganiama
więcterazdlasamowiedzyznaczenietylkodziękisamejsamowiedzy:
natympolegaróżnicamiędzyrzeczą[zmysłową](Ding)arzeczą
[umysłową](Sache).Ruchsamowiedzy,zjakimbędziemymielitudo
czynienia,będzieanalogicznydoruchu,zjakimmieliśmydoczynienia
przyzmysłowejpewnościipostrzeganiu”[FD(L)–1,458]9.
Niebędziemypowtórniewchodzićwtenruch.Czytelnikmoże
odtworzyćgosamodzielnie,zważającnato,iżterazmomentamiSache
8ProblememnieobecnościtegoczwartegozajmowałsiębliżejJ.Derridaweseju
Ladissémination[por.DIS,340–348].
9WtymmiejscunaszychanalizodwołujemysiędoprzekładuA.Landmana,choć
nienegujemycałkowiciestanowiskainnegotłumaczapolskiego,Ś.F.Nowickiego,
którywtymakuratkontekścieoddajedieSachejakosprawę[por.FD(N),557;
przypis22].Naszepodejściedoproblemurzeczysytuujesięjednaknabardziej
ogólnympoziomierozważańniż–siłąrzeczy–drobiazgowedociekaniatranslator-
skie;ajakprzyznajesamNowickiobateterminy(Ding,Sache)wbardziejogólnym
inaturalnymzastosowaniu(wzwykłejniemczyźnie)przejawiajądużąbliskośćse-
mantyczną,anawetsynonimiczność.
