Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI.MiejscerzeczywsystemieHegla
53
monada10.Nawet–iprzedwszystkim!–wtedy,gdyjestansich11.
Jestwłaściwie.
Nienależyjednakpośpieszniekrytykowaćpolskichtłumaczy,bo
przecieżzobligowanidotego,byporadzićsobiezowymmałym
przyimkieman,musządokonaćwyboruspośródwielumożliwości,
jakichdostarczaimjęzykpolski:w,przy,na,o,obok,do.Każdeztych
słówmożenamwielepowiedziećorzeczyansich,którajestwsobie,
przysobie,nasobie,opartaosiebie,tużoboksiebie,zwróconado
siebie,krótkomówiąc–kusobie.Francuzimogątopowiedziećza
pomocąwyrażeniaàmême,anawetsamegoprzyimkaà.Niewszyscy
torobią,alewspółcześnifilozofowieróżnicysąpodtymwzględem
konsekwentni.Ichfilozoficzneprojektywywodząsięprzecieżzmyśli
heglowskiej,wktórejnietylkorzecz,alerównieżcałośćjakotaka
dzielisięwsobie,graniczysamazesobą.Tagraniczność,wewnętrzna
szczelinaoddzielającacałośćodniejsamej,azarazemprzysuwającają
dosiebie,jesttaknikła,jakrozpiętośćabsolutnejgranicy,alemusisię
daćpowiedziećwkażdymjęzyku–nawetgdybywymagałotozasto-
sowaniabardziejrozbudowanychprocedursłownikowo-gramaty-
cznych.Zawszemożnabowiempowiedziećto,cosięmyśli.Ogrom
filozoficznychtreścidasięwyrazićnawetzapomocązwykłego
przyimka.Abytodobrzezrozumieć,wróćmyjeszczenachwilędo
komentarzaHeideggera.
Kołokół.Pierwszytytułpierwszegoprawdziwiefilozoficznego
dziełaHeglabrzmiał:SystemderWissenschaft.ErsterTeil,Wissen-
schaftderErfahrungdesBewusstseins.Heideggermocnoakcentuje
to,żesystemnaukioznaczauHeglawiedzęabsolutną.Wiedzataka
różnisię,zdaniemHegla,odwiedzywzględnej,któracoświe,nie
wiedzącczegośinnego.Wiedzaabsolutnawiewszystko.Kiedyjednak
wiedzaodnosisiędocałościbytu,którymiałbybyćstworzonyprzez
Bogabędącegorównieżpewnymbytem,tocałośćtak„wiedzianego”
Bytupozostajewciążwiedząrelatywną,ponieważnastąpiłotutylko
odniesienieizdaniesprawyztego,cowiemy.Takąogarniającą
10Rodzisiętupytanie,wjakiejmierzespostrzeżenietoodnosiłobysięrównieżdo
Kanta,którybyłwielkimmyślicielemgranicy.Należałobyzatemsprawdzić,czy
kwestiataniezostałajużpodjętaprzezjegokomentatorów;ajeślinie,toczynie
trzebabyjejpoddaćdokładniejszemurozpatrzeniu.
11Naszewsłuchiwaniesięwjęzykmożemywtymmiejscupodeprzećargumen-
temzdziedzinyjęzykoznawstwa:wpracypoświęconejprzyimkomprzestrzennym
AdamWeinsbergomawianiemieckiprzyimekanjakowyrażającykontakt,zaczep,
zakotwiczenieniegrawitacyjne,aleniejakowewnętrznośćlubbycietkankączegoś;
por.A.Weinsberg,Przyimkiprzestrzennewjęzykupolskim,niemieckimirumuń-
skim,Ossolineum,Wrocław1973,zwłaszczas.55–62.
