Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Rewitalizacjaijejwpływnagospodarkęmiasta-studiumprzypadków
Zastosowaniemaszynyparowejzrewolucjonizowałoświat(rozwójkolei9
modernizacjatransportumorskiego9rozwójnowychgałęziprzemysłuzwiązanego
zwydobyciemwęglairudżelaza)idoprowadziłodozmianycharakteruurbani-
zacji.Rewolucjaprzemysłowaorazpostęptechniczny9którydokonałsięwXVIII
iXIXw.9zapoczątkowałyprocesprzemianekonomicznych9społecznych9poli-
tycznych9atakżeumożliwiłypowstanieirozwójnowoczesnychmiastwEuropie
iAmerycePółnocnej.Odtądwwielukrajachpracawykonywanawmiastachtwo-
rzyłaznaczniewiększączęśćdochodunarodowegoniżdominującadotychczas
gospodarkarolna.
Ponadtorozwojowimiastczyteżpowstawaniunowychprzemysłowychjed-
nostekosadniczychtowarzyszyłyprzemianyzwiązanezpojawieniemsięnowych
formpracyorazznieznanądotądnatakąskalękoncentracjąludności.Silnie
wpływającyminarozwójmiastzjawiskamibyły:koncentracjatechnicznaoraz
finansowa;znaczącywpływmiałorównieżzwiększaniesięrozmiarówprzed-
siębiorstwprzemysłowych9powstawanienowych9atakżekooperacjazespołów
technicznych9wktórychłączonoprodukcjęwyrobówpokrewnych.Czynnikami
rozwojubyłrównieżrozwójfunkcjihandlowychnastępującywskutektworze-
niasięnowychrynkówzbytusurowcóworaztowarówgotowych9atakżefunkcji
związanychzwykonywanymidużymioperacjamifinansowymi.Ponadtowskutek
napływuludnościorazrozwojudziałalnościprzemysłowejpojawiałysiękolejne
funkcjeidziałalnościmiejskiezwiązanezhandlemdetalicznym9usługamipu-
blicznymi9życiemkulturalnym9którezapewniałyfunkcjonowaniemiasta9zaspo-
kajającpotrzebyjegomieszkańców.Najważniejszymjednakczynnikiemurbani-
zacjistałasięindustrializacja9któramiałaswojeodbiciewprzestrzenimiast9co
przyczyniłosiędoukształtowaniasięnowejjegoformy.
Rozwójprzemysłowychmetodprodukcjiwywołałogromnezapotrzebowanie
nasiłęroboczą.Przemysłstałsięwięcgłównąfunkcjąmiastotwórczą.Wymagał
onmiejsca9surowcówienergii.Dodatkowozastosowaniewęglakamiennegojako
źródłaenergiispowodowałorozwójnowychośrodkówmiejskichspecjalizujących
sięwjegowydobyciu.Podobniebyłozezłożamirudżelaza9którycheksploatacja
stałasięprzyczynąpowstaniairozwojucałejgrupymiast3.Lokalizacjadziałal-
nościprzemysłowejzwiązanabyłazeszlakamitransportu9atakżedostępemdo
surowców.Zewzględujednaknadużezapotrzebowanienasurowcemineralne
ikosztytransportudużefabrykistaranosięprzedewszystkimlokowaćwpobliżu
miejscichwystępowania.Bazasurowcowaitransportowastałasięsilnymiczyn-
nikamimiastotwórczymiidecydowałaolokalizacjidziałalnościprzemysłowej.
Brzegikanałówiżeglownychrzek9awpóźniejszymokresietakżeokolicedwor-
cówkolejowychbyłyobszarami9naktórychrozwijałysięmiastaprzemysłowe.
Przemysłrozwijałsiętakżewmiastachprzedprzemysłowych9wtymośre-
dniowiecznymrodowodzie9któreusytuowanebyływystarczającobliskoznale-
3J.Słodczyk9Historiaplanowaniaibudowymiast9WydawnictwoUniwersytetuOpolskiego9
Opole20129s.337-369.
