Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzedwstępemjWątpliwość:odkiedytworzymywplenerze?
11
Prowadzeniestudiówwplenerze,pozapracownią,mogłowszakżebyć
widzianewXVIIw.nietylkojakoważne,alewręczjakowyróżnikipowóddo
dumy.WtychduchuPasseriopisywałnp.wędrówkimalarskieSalvatoraRosy
pracującegowokolicachNeapoluingiro
5
.
Początkipleneryzmujakoszczególnejnaturyinnowację,aprzytymefekt
rozczarowaniakonwencjąwidziałjużjednakPierre-JeanMariette,współtworzący
legendęijednocześniegruntpodoświeceniowewysiłki:
Gaspard[Dughet]byłniezadowolonyzrysowaniatylkoswoichstudiówznatury,jak
toczyniławiększośćmalarzy.Malowałzatemdużączęśćswoichobrazówwnaturze.
Małyosiołek,któregotrzymałwdomuiktórybyłjegojedynymsłużącym,nosiłcałe
jegomalarskiewyposażenie,pożywienie,atakżenamiotchroniącygoodsłońcaiwia-
tru,gdypracował.Częstowidywanogospędzającegocałedniewtensposóbwoko-
licachRzymu.opowiadalimiotymwRzymieludziegodnizaufania
6
.
Przekaztotymważniejszy,żewyszedłspodpióratakwpływowejosoby.
Nieulegawątpliwości,żeobyczajmalowania(anietylkorysowania)wplene-
rzeupowszechniłsiędopierowdrugiejpołowieXVIIIw.,zwłaszczawmiędzy-
narodowymśrodowiskurzymskimitamjużbardzoszybkostałsiępopularny
wskutekwymianydoświadczeńmiędzyjegoprzedstawicielami
7
.Pleneryzm
ówczesnymógłbyćpostrzeganyjakonsiławstępująca”(którejopórstawiająnie
tylkokonserwatyzm,aleteżnp.koncepcjezreformowanegopejzażuhistorycz-
nego).AlejakzauważaGalassi,Pierre-HenrideValenciennes,anawetpóźniej
CamilleCorotiinnifrancuscypejzażyściuważalisięraczejzaodnowicieli
zapomnianejtradycjiPoussinaiDughetamalowanianznatury”weWłoszech
8
.
Znaczniehistorięupraszczając,moglibyśmystwierdzić,żeok.1750r.naj-
bardziejznaniicenieni(takżeprzezodbiorcówzróżnychkrajówEuropy)
pejzażyścipracującyweWłoszech:AntonioCanale,GiovanniPaoloPanini,
Claude-JosephVernetuczynilipleneryzmmożliwym,anawetniezbędnym,ale
artystą(ok.1635-1640,SpencerMuseumofArt,Lawrence).Passerizaśopisujetakąpracę
wokolicachNeapoluSalvatoraRosy.PrzebywającywRzymieok.1650r.brytyjskiamator
RichardSymondsopisywał(najpewniejwłasną)skrzynkęinarzędziaprzeznaczonedomalo-
waniawplenerze;PhilipConisbee,Pre-romanticPlein-airPainting,nArtHistory”1979,nr2
[grudzień],s.414-415.
5Zob.IntheLightofItaly.CorotandEarlyOpen-airPainting,kat.wyst.wNationalGallery
ofArtwWaszyngtonieiSaintLouisArtMuseum,red.PhilipConisbeeetal.,Washington-
NewHaven1996,s.37.
6Cyt.za:PhilippedeChennevières,AnatoledeMontaiglon,AbécédariodeP.-J.Marietteet
autresnotesinéditesdecetamateursurlesartsetlesartistes,t.1,Paris1851,s.127.
7Zob.omówieniewrozdz.3obrazuHubertaRobertazTivolijakozbiorowegoportretutego
środowiska.
8PeterGalassi,op.cit.,s.16.
