Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Doświadczaniekrajobrazu
wXVIIIwieku.Turyści,
studenci,artyściwplenerze
K
awalerLouisdeJaucourtwhaślepaysagewEncyclopédieakcentowałważ-
nośćfigurwmalowanychpejzażach,zwłaszczatakich,któreporusząwidza
swoimzaangażowaniemwokreślonąaktywność.Miałnamyślijednakwzory
NicolasaPoussinaiaktywnośćsensownązpunktuwidzeniatradycyjniepoj-
mowanej,ważnejhistorii.Krajobrazidealnyzresztąmiałsięjeszczewówczas
wmalarstwieeuropejskimbardzodobrze.Niemniejopróczpasterzy,nimfczy
postacibiblijnychwpejzażachzaczynająsiępojawiaćcorazliczniejpostaci
zwiastującenadejścieinnegoporządku.Jednąznajbardziejrzucającychsię
woczyzmianwrysunku,graficeimalarstwiepejzażowymdrugiejpołowy
XVIIIw.jestwłaśnienowynskładspołeczny”sztafażu.Przedstawieniapej-
zażowezaludniająterazpojedynczelubwystępującewparachczygrupach
figurkiobserwatorów,admiratorów,wśródnichczęsto-badaczy,rysowni-
ków,malarzy,przeważnieczynnych,awięcwgruncierzeczywychodzących
zrolisztafażuiuczestniczącychwscenie,którasięndzieje”.Pisząwięconi
nowąformułętradycyjnejstoria.Realnaobecnośćiaktywnośćtakichosób
sprawiabowiem,żeneutralnywidokjestnamprezentowany,proponowany
jakociekawy,godnyuwiecznienia;dodatkowopojawiasięaspektczasowy
owegondzianiasię”obrazu,wzajemnarelacjaczłowiek-naturabudowana
jestjużnainnychzasadachniżwobrazachPoussina.
Tegorodzajuuczestnicypejzażupojawilisięwnimoczywiściejużznacz-
niewcześniej,np.wgwaszuAlbrechtaDüreraMłynwgórachzrysownikiem
(ok.1495,Kupferstichkabinett,Berlin)czyrysunkuHansaSebaldaBehama
(dawniejprzypisywanymrównieżDürerowi)Artystarysującypoddrzewem
zkrucyfksem(ok.1520,BritishMuseum,Londyn).FedericoZuccariprzedsta-
wiłrysownikazajętegoszkicowaniemlasuwokolicachVallombrosyizano-
towałnawetdokładnądatę:25sierpnia1577(Luwr,Paryż).Wtymrysunku
mamyjużzastosowanyschematkompozycyjny,którybędziesiępowtarzał
