Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
zwłaszczabiorącpoduwagę,żewtymostatnimprzypadkuwiążesięto
znieuniknionąsymplifikacjązłożonychludzkichmotywacji.Owieletrud-
niejszejestoszacowanieliczebnościposzczególnychkategorii,azwłaszcza
ustalenie,czyistniejezwiązekmiędzycechamispołeczno-demograficznymi
robotnikówastanemichświadomościuproguokresutzw.PolskiLudowej,
ewolucjąpostawizachowań,formamiwspółżyciazsystemem,skaląoporu
społecznegoistosowanymistrategiamiprzystosowawczymidonowejrze-
czywistości7.Wtymkontekściemożnasformułowaćczterygłównehipotezy
badawcze:
1.Powojenneśrodowiskorobotnikówprzemysłowychtylkowniewiel-
kimstopniustanowiłokontynuacjęgrupyukształtowanejwIIRzeczypospo-
litej.Wskutekwojny,związanychzniązmianterytorialnych,azwłaszcza
prowadzonejpo1945r.przezkomunistówpolitykigospodarczejispołecz-
nejnastąpiłazasadniczazmianajejskładu.Wefekciewłączeniawszeregi
robotniczeznacznejliczbyosóbniezwiązanychwcześniejzklasąrobotniczą
nastąpiładezintegracjatejgrupyiistotnepogorszeniejejwłaściwości,waż-
nychzpunktuwidzeniazarównoekonomicznego(takichjakwykształcenie,
kwalifikacje,doświadczeniezawodowe,motywacjadopracy,internalizacja
tradycyjnychwartościrobotniczychitd.),jakispołecznego(zdolnośćdosa-
moorganizacji,umiejętnośćwalkiowłasneinteresy,odpornośćnapresjęad-
ministracjigospodarczejipropagandępolityczną).
2.Zpunktuwidzeniapolitycznegowłączeniewskładśrodowiskaro-
botniczegozjednejstronyosóbsłabowykształconych,wywodzącychsięze
wsi,nierzadkobardzomłodych,częstopozbawionychoparciawrodzinie,
zdrugiejzaśludzispauperyzowanychizdemoralizowanychwarunkami
wojennymidawałokomunistomszansezyskaniaznacznegopoparciapoli-
spodarceiżyciuspołecznym1988-2000,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2003,s.14-
-15,22-25;Robotnicy„84-85”.Świadomośćpracownikówczterechwielkichzakładówprzemysłowych,
Ossolineum,Wrocław1990,s.13-14.
7Mimożewpracachnaukowychwinnosięużywaćnomenklaturyoficjalnej,tojednakna
określeniepaństwautworzonegoprzezkomunistówużywamdlacałegookresuokreślenia
PRLewentualniefltzw.PolskaLudowa”(choćdo1952r.oficjalnanazwabrzmiałaRzeczpo-
spolitaPolska).Nadopuszczalnośćtakiegorozwiązaniazwróciłauwagęwiększośćuczest-
nikówankietyrozpisanejwśródhistorykówzajmującychsiędziejamiPolskipowojennej.
Zdecydowałemsięprzytymnaużywanieformułyfltzw.PolskaLudowa”,mojewątpliwości
budzibowiemokreślanieówczesnegopaństwajakoludowego.Nazwatasugeruje,żelud
byłpodmiotemżyciaspołecznegoipolitycznego,podczasgdywrzeczywistościstanowiłon
tylkoobiektnieakceptowanegoeksperymentuideologicznego.Równieżwprzypadkuziem
przyłączonychpoIIwojnieświatowejdoPolskiużywamzewzględówoczywistychokreśle-
niafltzw.ZiemieOdzyskane”,aziem,którebyłyczęściąIIRzeczypospolitej−fltzw.Ziemie
Dawne”.HistorycyobadaniachdziejówPolskiLudowej.Ankieta,[w:]Polska1944/45–1989.Studia
imateriały,red.T.Szarota,t.VIII,Warszawa2008.
