Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
1.Wielkośćistrukturazatrudnieniawprzemyślepolskim
benewedługdanychpierwszegospisuzakładówprzemysłowychprzepro-
wadzonegowlipcu1945r.wskalicałegokrajuzatrudnionychbyło738329
osób,aprzypełnymwykorzystaniumocyprodukcyjnychliczbatamogła
wzrosnąćdo1408523109.
Szacunkidotyczącemożliwościwzrostuzatrudnieniawprzemyślesą
otyleistotne,żejakprzyznawaliwówczasniektórzybadacze,rezerwawol-
nejsiłyroboczejpowojniebyładośćograniczona(wystarczyprzypomnieć,
żewporównaniuz1931r.liczbaosóbwwiekuprodukcyjnym18-59lat
zmniejszyłasięw1946r.o4184tys.,awwiekuponiżej18lato3696tys.)110.
Wedługnp.StanisławaWyrobiszaw1947r.maksymalnaliczbazawodowo
czynnychwprzemyślemogławynieść2mlnosób,aw1949r.ewentualnie
wzrosłabydo2,1mln.To,jaktwierdził,byłaflgranicanaszychmożliwości
zatrudnieniawprzemyśle,arównocześniesiła,którąpowinniśmycałko-
wiciewykorzystać”111.Wtymkontekścieszczególnegoznaczenianabierał
problemkwalifikacjipracowników.Wielkośćprodukcjijestbowiemzawsze
pochodnąnietykoliczbypracujących,alerównieżichwydajności.Dlatego
wlicznychopracowaniachpodnoszonokoniecznośćintensywnegokształ-
ceniakadrnapotrzebyprzemysłu.Byłototymbardziejniezbędne,że−jak
wynikazbadańGUSwgrudniu1946r.−z1156792robotnikówpracow-
nicyniewykwalifikowanistanowiliaż57%(659289osób).Przypomnijmy,
żewedługbadańz1936r.odsetektenwprzemyślepolskimwynosił29,8%
(tab.12)112.
Interesującesątakżeszacunkideficytukadrkwalifikowanychw1946r.,
gdybyodnieśćjedoprzemysłuniemieckiegow1933r.(tab.13)113.Wynika
znich,żewłaściwiewewszystkichgałęziach(pozaprzedsiębiorstwamibu-
dowlanymi)istniałaistotnadysproporcjananiekorzyśćprzemysłupolskie-
go-9,3%(odsetekrobotnikówwykwalifikowanychiprzyuczonychwprze-
myślepolskimwynosiłwgrudniu1946r.45,8%,awniemieckimw1933r.
55,1%).Przytymnajgorszabyłasytuacjawgałęziachwymagającychwyso-
109Spiszakładówprzemysłowych1945,GUS,Warszawa1947,s.2.
110Wedługspisuz1931r.osóbponiżej18latbyło12364tys.,aw1946r.tylko8668tysię-
cy.Osóbwwiekuzdolnościprodukcyjnej18-59latbyłoodpowiednio:17036tys.i12852tys.,
awwiekupowyżej60lat−2488tys.i2106tys.AAN,MZOsygn.159,SprawozdanieMZO27
listopada1945–21stycznia1949,s.45.
111S.Wyrobisz,Oracjonalnyplan...,s.259.
112Statystykaprzemysłowa1946.Cz.I.Zatrudnienie,StatystykaPolskiseriaD,z.8,GUS,
Warszawa1949,s.63-125.
113Wedługdanych,któreprzytaczaY.Kouli,w1933r.robotnicywykwalifikowanistano-
wili45%robotnikówprzemysłowych,przyuczeni−20%,aniewykwalifikowani−35%.Dla
późniejszychlatniedysponujemyjużdanymidotyczącymipoziomukwalifikacjirobotników
niemieckich.Choćjakpodkreślaautor,poziomtensiępodniósł.Y.Kouli,wyd.cyt.,s.70.
