Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Wpływwojnyipowojennychzmiangranicnawielkośćistrukturę...
61
takżeprzeciętniestarsze,zczymwiązałosięposiadanierodzinynautrzy-
maniu.
ZjawiskociągłościpracyniewystępowałowzakładachleżącychnaZie-
miachOdzyskanych.Osobyodłuższymniż3-letnistażspotykamyspora-
dycznie,przedewszystkimnaGórnymŚląsku,gdzieczęśćprzedwojennych
pracownikówstanowiliautochtoni,którzypo1945r.pozostaliwPolsce(np.
whucieflMałapanew”wOzimkuwwoj.opolskimstanowilioni33,9%za-
łogi,pozostawionotakżeprzymusowoniewielkągrupęNiemcówzewzglę-
dunawysokiekwalifikacje)137.Oznaczałotopraktycznie,żew1946r.4757
zakładówzatrudniających292,4tys.osób(tj.24,3%wszystkichpracujących
wpolskimprzemyśle)miałonowezałogi,którychproceskształtowaniaroz-
począłsiędopieropozakończeniuwojny138.
Konsekwencjązarysowanychzjawiskbyłfakt,żejużwpierwszychla-
tachpowojniewwiększościbranżbardzodużączęśćzatrudnionych(ponad
60%)stanowilirobotnicy,którzypracowaliwswoichzakładachkrócejniż
3lata.Dlawielubyłototakżepierwszezetknięciesięzespecyfikąpracy
wprzemyśle.Znacznąichczęśćstanowililudziemigrującyzewsi,młodo-
cianiikobiety.Zazwyczajbyłytotakżeosobysłabowykształconeioniskich
kwalifikacjachzawodowych.
Odzwierciedleniemtychtendencjibyłam.in.strukturawiekupracowni-
kówiwzrostudziałukobietzatrudnionychwprzemyśle.Sąoneuderzające,
zwłaszczawzrostliczbypracownikówmłodocianychwporównaniuzokre-
semmiędzywojennym(tab.17).Oilebowiemw1934r.odsetekrobotników
do19rokużyciawynosił7%,tow1946r.już16,2%(wśródmężczyznsta-
nowilioniodpowiednio:6,8%i15,5%,awśródkobiet7,4%i18%).Wzrósł
takżepowojnieodsetekosóbstarszych-powyżej40rokużycia.Stanowili
oniprzedwojną28,4%,aw1946r.30,8%.
Zwiększenieliczbykobietzatrudnionychwprzemyślebyłoefektem
deficytumężczyzn.W1946r.ichniedobórwynosił2,3mln,oznaczato,że
wmiastachna100mężczyznprzypadało130,8kobiet,anawsi117,4(naZie-
miachOdzyskanych137,1,anaZiemiachDawnych117,8)(tab.18).Poważną
barierąwzatrudnianiukobietbyłjednakichniskipoziomkwalifikacji.Mimo
tozakładano,żewciągukilkupierwszychlatpowojnieliczbapracujących
kobietwzrośnieookoło800tys.-w1949r.miałyonestanowić33%ogółu
zatrudnionychwprzemyśle139.Tymczasemw1946r.wliczbachbezwzględ-
137J.Chumiński,Ruchzawodowy...,s.73.
138Statystykaprzemysłu...,s.X.
139Wnastępnychlatachsytuacjasiępoprawiła.Wedługspisuz1950r.deficytmężczyzn
wynosił1,2mln,czylina100mężczyznprzypadało109,6kobiet.Poprawasytuacjiwynikała
zpowrotuludnościpolskiejdokrajuirotacjipokoleń,tj.wymieraniarocznikówozdefor-
