Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrazzgłębokąniepełnosprawnościąintelektualnązazwyczaj
występujązłożonezaburzeniarozwojowe.Wgroniespecjali-
stów,jakkomentujeM.Zaorska(2008,2012,2013),odwielulat
prowadzonesąożywionedyskusjezwiązanezwyodrębnieniem
niepełnosprawnościsprzężonejjakokategoriiniepełnospraw-
nościorazopracowaniemdefnicjitegotypunieprawidłowości
funkcjonowania.Wtejkwestiiniemajednakzgodności.Wopi-
niiM.Zaorskiej(2008,2012,2013)częśćnaukowcówskłaniasię
wstronępostrzeganiazjawiskaniepełnosprawnościwielora-
kiejjakoodrębnejkategoriiniepełnosprawnościidefniowania
uwzględniającegorównoczesnewystępowanieconajmniejdwóch
organicznychwad.Autorkastwierdzajednak,żewedługinnych
badaczywyodrębnienieomawianejkategoriibędziedotyczyło
osóbzuszkodzeniemjednorodnymidodatkowowspółwystępują-
cymiprzewlekłymischorzeniamisomatycznymi.Brakzgodnego
stanowiskawkwestiidefniowaniasprzężonejniepełnosprawno-
ścisprawia,żedookreśleniawspółwystępujących,złożonychwad
rozwojowychstosujesięróżneterminy.WPolscesątomiędzy
innymi:niepełnosprawnośćzłożona,wielozakresowa,wieloraka,
sprzężona,współwystępująca(Zaorska2008,2012,2013).
L.S.Wygotski(za:Zaorska2013)podkreślał,żeanalizując
złożone,poważnetypyniepełnosprawnościnależypoduwagę
braćpierwotnośćorazwtórnośćkonsekwencjiuszkodzenia.
Jeśliwystępujądwiewadyorganiczne,należyrównieżokreś‑
lićdominującycharakterktórejśznich.Wedługtegoautora
opierwotnościdanejniepełnosprawnościdecydujeuszkodzenie,
awtórnośćtomożliwekonsekwencjejakościoweiilościowe
(konsekwencjefunkcjonalne)będącewynikiemuszkodzenia
pierwotnego(Basiłowa,Sokolański,Wygotskiza:Zaorska2013).
Wodniesieniudodziecizniepełnosprawnościąintelektualną
K.Kirejczyk(1981)wskazujemożliwośćupośledzeńdodatkowych,
czylitakzwanegosprzężenia,któremożewystępowaćpodwój-
nie,anawetpotrójnie.Dotaknazwanejkategoriiupośledzeń
badaczzaliczałdzieci1:
—
upośledzoneumysłowoirównocześnieniedostosowanespo-
łecznie;
—upośledzoneumysłowogłucheiniedosłyszące;
1Terminologiastosowanawówczas.
18
