Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
EwaWysocka
azdrugiejstronywyjaśniaprzekazywaniezasadiregułżyciarodzinnegozpokolenia
napokolenie.Pozwalateżanalizowaćwsposóbkonkretnydysfunkcjonalność(kry-
zys)rodziny,zarównowujęciujednostkowym,jakispołecznym.Teoriasystemów
rodzinnych,nakazującbowiempatrzećnarodzinęjakocałość,wskazujejednocze-
śnie,żezaburzeniawfunkcjonowaniujednegozjejczłonkówstanowiąprzejawdys-
funkcjonalnościcałegosystemu(patologiiipsychopatologiirodziny),zaśpatologia
rodzinyjakopewnejgrupy,instytucjiczyśrodowiskawychowawczegojestobjawem
dysfunkcjonalnościspołeczeństwajakocałości(Bradshaw,1994,s.41-46;por.Droż-
dżowicz,1999;Giza-Poleszczuk,2002;McWhirter,McWhirter,McWhirter,Hawley
McWhirter,2001).
Stosunkiwewnątrzrodzinnestanowiąważnywskaźnikocenyfunkcjonowania
rodziny,agłówniestosowanychwniejmetodwychowawczych.Podstawowącechą
stosunkówmiędzyludzkich,wtymtakżerodzinnych,jestfakt,iżstanowiąoneokre-
ślonyrodzajzależności,którystopniowopodlegaprzeobrażeniom,ponieważpartne-
rzyrelacjidostosowująsiędosiebienawzajem.ZbigniewZaborowski(1976,s.16)
wyróżniatuczterytypyzależności:1)określającestopieńkontroliiwładzy(rodzina
patriarchalna);2)opartenanagrodachikarach;3)mającecharakterinformacyjny;4)
mającecharakterpsychologiczny(postawy,uczucia,oceny,wzajemnaatrakcyjność,
autorytet).Wszystkieztychzależnościpodlegająoceniewkontekścieznaczeniawy-
chowawczegoiwyznaczaniaspecyfikirólrodzinnych,takżewujęciusystemowym.
Mówiącoznaczeniurodzinynależyteżzwrócićuwagęnaszczególnefunkcje
jakiegrupatapełni,cowarunkujekształtrólrealizowanychprzezposzczególnych
członkówrodziny.Zinteresującegomniepunktuwidzeniafunkcjete(indywidualne
ispołeczne),azarazemcechyrodziny,przedstawiaJohnBradshaw(1994,s.59):
•rodzinajestjednostkązabezpieczającąrozwójiwzrastanieczłowieka,włą-
czającwtowujęciusystemowymtakżerodziców;
•rodzinajestglebą,którazaspokajapotrzebyemocjonalneswychczłonków,
cowiążesięgłównezeznalezieniemiutrzymaniemrównowagimiędzyau-
tonomiąazależnością,atakżeznaukązachowańspołecznychiseksualnych;
•rodzinastanowimiejsce,gdzierozwijasiępoczuciewłasnegonja”,czyli
pierwotnatożsamośćjednostkiizrębypóźniejszegojejkształtu;
•rodzinastanowijednostkęwychowaniaisocjalizacji,comadecydującezna-
czeniedlaprzetrwaniaspołeczeństwa1.
Wreszciemówiącorodziniejakośrodowiskuwychowawczym,zwró-
cićnależyuwagęnastylewychowaniapreferowaneprzezrodziców.Stylwycho-
wanianajogólniejmożnaokreślićjakodobóristosowaniespecyficznychśrodków
wychowawczych(Ryś,2001,s.17),bądźteżjakowypadkowąsposobówimetod
1
Ofunkcjachrodzinyszerzejiwinnychujęciachpiszą,m.in.:FranciszekAdamski(1984).Socjologiamał-
żeństwairodziny.Warszawa:PaństwoweWydawnictwoNaukowe,wyd.2;ZbigniewTyszka(1991).Zmeto-
dologiibadańsocjologicznychnadrodziną.Poznań:MinisterstwoEdukacjiNarodowej,wyd.2;MariaZiemska
(red.).(1979).Rodzinaidziecko.Pracazbiorowa.Warszawa:PaństwoweWydawnictwoNaukowe.
