Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Diagnozaśrodowiskarodzinnegowkontekścieprzemianrodzinywspółczesnej
zasadanimbardziej,tymmniej”)-wsystemachzamkniętych,czyliniezmiennych,
wktórychrównowagaprzywracanajestprzezpowrótdostanupoprzedniego(brak
zmian-mechanizmmorfostazy);b)pozytywnych(dodatnich:zasadanimbardziej,
tymbardziej”)-wsystemachotwartych,czylielastycznychirozwijającychsię,
wktórychrównowagajestprzywracanananowychzasadach(zmianainowarówno-
waga-mechanizmmorfogenezy).
Skutkujetoprzyjęciemzałożenia,iżwsystemierodzinnymkażdyjegoele-
ment(osoba)posiadaswojąindywidualność,alejednocześniejestnnośnikiem”cech
całegosystemu(cechywspólne).Twierdzenie,iżmiędzyjednostkamiwsystemie
rodzinnymistniejąsprzężeniazwrotne,oznaczam.in.,żezmianawzakresiejednego
elementupociągazasobązmianywcałościfunkcjonowaniasystemurodzinnego.
Matocharaktercyrkularny(proceskołowy,bezwidoczniezaznaczonegopoczątku
ikońca).Stądzachowaniaposzczególnychczłonkówsystemuwzmacniająsięwza-
jemnieitrudnojestustalić,którezachowaniebyłoprzyczyną,aktóreskutkiem.Po-
wodujetoefektsamowzmacniającychsięcykli.Każdysystemmateżswojegranice,
któremogąbyćmniejlubbardziejprzepuszczalne.Wprawidłowofunkcjonujących
rodzinachgranicetesąjasnookreślone,aleelastyczne,zaśwrodzinachdysfunkcyj-
nych-granicetemogąbyćzbytrozmyte,tworzącsystemzbytotwarty,lubzbytnie-
przepuszczalne,sztywne,copowodujeizolacjęrodziny,tworzącsystemzamknięty.
Wsystemachotwartychwystępujeekwifinalność,cooznacza,żekońcowyrezultat
(zmiana)możebyćosiągniętyprzyróżnychstanachpoczątkowychiróżnymisposo-
bami.Wsystemachzamkniętychwłaściwośćtaniewystępuje,zewzględunafakt,iż
stankońcowyzdeterminowanyjestwarunkamipoczątkowymi(brakzmian).Często
mówisiętakżeoekwipotencjalności,któraoznacza,żeprzytakichsamychwarun-
kachpoczątkowychsystemmożeosiągnąćróżnerezultatykońcowe.Prawidłowo
funkcjonującysystemrodzinnycechujezatemotwartość,elastycznośćiniepowta-
rzalność,spójnośćiwłaściwiepostawionegranice,cowarunkujemożliwośćrozwo-
jukażdegoczłonkarodziny,zaspokajaniepotrzebemocjonalnych,orazzachowanie
równowagipomiędzyautonomiąizależnością(Ryś,2001,s.8-10;Tryjarska,2000,
s.7-11;por.Bertalanffy,1984).
Wmodelusystemowym,zakładającymwystępowaniezależnościtzw.nkoło-
wej”(zamiasttradycyjnieprzyczynowo-skutkowej),któramacharaktersamowzmac-
niającychsięcyklicznychsprzężeńzwrotnych(jednostkareagujenazachowanie
innychczłonkówrodziny,aleionipodlegająoddziaływaniupozostałych),ocenie
podlegazłożonyukładsprzężeńzwrotnych,mogącychmiećcharakterzachowańsy-
metrycznychikomplementarnych,którychjakośćicharakterdecydujeodynamicz-
nejrównowadze,czylitendencjachdozachowaniazarównostałości(ciągłości),jak
izmiany.
Systemoweujęcierodzinyjestważnedlapedagoga,gdyżpozwalawyjaśnić
zjednejstrony,dlaczegoczęstodzieciztejsamejrodzinywydająsiębyćtakróżne,
45
