Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
EwaWysocka
oddziaływaniompodlega.Różniemożeteżbyćwnichulokowana,cookreślatyp
granicpomiędzysystemami(ichinformacyjnaprzepuszczalnośćielastyczność),stąd
teżwróżnymstopniumożepodlegaćzmianomwynikającymzprzepuszczalności
owychgranic(np.rodzinatradycyjnamożebardziejopieraćsięzmianomwyznacza-
nymprzezzmianywszerszychsystemach-nrodzinazamknięta”;rodzinawspółcze-
sna,wswychalternatywnychformachbędziezapewnebardziejelastyczna,bowiem
granicekomunikacyjnemiędzyniąasystemamiszerszymisątubardziejprzepusz-
czalne-nrodzinaotwarta”).
Definiującrodzinęwproponowanymujęciuteoretycznym,wyznaczamyjed-
nocześnieoperacyjnekategoriejejoceny.Rodzinastanowizatemotwartysystem
społeczny,któregoelementamisąjejczłonkowiepozostającywdynamicznychin-
terakcjachmiędzysobą,otoczonypółprzepuszczalnymigranicamiikomunikujący
sięzinnymisystemami(elementamiekosystemu).Prawidłowelubzaburzonefunk-
cjonowaniejednostkiwyjaśnianejesttuwodmiennysposób,gdyżpatologii(lub
nzdrowia”)nieprzypisujesiępojedynczemuelementowi(członkowirodziny),ale
całejrodzinie,czylizaburzonylubzdrowyjestcałysystem.Dlategoteż,zarówno
opis,wyjaśnianie,jakiprojektowaniepostdiagnostycznedotyczycałegosystemu
(niedasięuzdrowićjednostki,bezuzdrowieniacałegosystemu).Zmieniatotakże
przedmiotdiagnozywsystemowymujęciurodziny,achoćjestonkonkretyzowany
różniewzależnościodtypupodejścia(komunikacyjne,strukturalne,strategiczne),
najważniejszązasadąjest,iżprzedmiotemdiagnozyjestcałysystem,icoistotne,
analizowanyjestonzperspektywykażdegozjegoczłonków:npatrzymynatosamo
różnymioczami”.Donajważniejszychobszarówdiagnozynależąjednakzawsze:
komunikacjarodzinna,strukturarodzinyimiędzygeneracyjnyprzekazwzorówza-
chowańwrodzinie(Tryjarska,2000,s.13).Schematycznieprzedstawiamelementy
systemurodzinnegoważnewdiagnozie-czynnikiistotnewychowawczo-poniżej
(Schemat1).
Podstawąteoretycznądokonywanychanalizdiagnostycznychjestprzyjętymo-
delfunkcjonowaniarodziny,którywujęciusystemowymjestróżny,stądteżiróżne
kategoriediagnostycznewystępująwjejocenie:
•modelstrukturalny,opracowanyprzezSalvadoraMinuchina(1974),wktó-
rymanaliziepoddawanyjestsposóbzorganizowaniasubsystemówrodziny,
hierarchicznestosunkimiędzysubsystemamirodziny,przejrzystośćgranic
nw”inpomiędzy”subsystemami(Plopa,2005a,s.49);
•modelkołowy,opracowanyprzezDavidaH.Olsona(1993;por.Olson,Rus-
selliSprenkle,1989),wktórymanalizujesiędwapierwotnewymiaryro-
dziny:spójnośćizdolnośćprzystosowaniasię,orazwymiarpomocniczy:
komunikacjęmiędzyczłonkamirodziny(Plopa,2005a,s.59);
•modelsystemowy,opracowanyprzezW.RobertaBeaversa(1982;Beavers,
HamptoniHulgus,1985,1990;Hampson,HulgusiBeavers,1991),gdzie
identyfikujesiędwapierwotnewymiaryrodziny:kompetencję,czylipo-
