Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Diagnozaśrodowiskarodzinnegowkontekścieprzemianrodzinywspółczesnej
nastawionajestzatemnaustalenieznaczeniaobjawówwystępującychujednostkidla
sposobufunkcjonowaniarodziny,cosprowadzasięnajczęściejdoocenyprzebiegu
interakcjiwewnątrzrodzinnych.
Cechy,którepodlegająidentyfikacjiwiążąsięzhierarchicznąstrukturąrodzi-
ny,sposobemitypemkomunikowaniasięjejczłonków,dynamicznąrównowagą
(zmiennośćrozwojowaniepowodującadestrukcji),typemgranictworzonychwob-
rębieelementówsystemu,orazzdolnościądozachowaniaciągłościikontynuacji
wobrębiesystemurodzinnego,comożnasprowadzićdotrzechwymiarów-spój-
ności,zwartościiadaptacyjnościsystemurodzinnegoorazkomunikacjiwjegoob-
rębie,atakżepochodnychtychogólnychwymiarów:konfliktowości,typukontroli,
względnejniezależnościelementówsystemu,więziemocjonalnychisposobuich
wyrażania,poczuciasatysfakcji,zadowoleniaiszczęściaposzczególnychczłonków
rodziny,atmosferyrodzinnej,otwartościnainnych.
Modelsystemowyzakładakoniecznośćzmianysposobuzdobywaniainforma-
cjiorodzinie,gdyżwarunkiemprawidłowegorozpoznaniajestocenafunkcjonowa-
niacałegosystemuwewzajemnychrelacjach,stądwykorzystujesiętugłównieob-
serwacjębezpośrednią,którejprzedmiotstanowiąwzajemnezachowaniawszystkich
członkówrodziny,aleteżiwywiadstrukturalizowany,gryinterakcyjne,genogram,
testyiskale4.
Ponadto,procesdiagnostycznystanowituelementprocesuterapeutycznego,
macharakterciągłyiściślezwiązanyztowarzyszącymmuprocesemdziałaniainter-
wencyjnego(zmianarodziny).AnnaFrydrychowicz(1989)przedstawianastępujące
etapyprocesudiagnostyczno-terapeutycznego,właściwedlaujęciasystemowego:
•nieustrukturalizowanespotkaniewstępnediagnostyzcałąrodziną,którema
charakterinformacyjny,atakżejegofunkcjęstanowinawiązaniepozytyw-
nychkontaktówzczłonkamirodzinyizdobycieichzaufania(kontaktdia-
gnostycznyijegozakłócenia);
•ogólnebadaniefunkcjonowaniasystemurodzinnego(wzajemnychinterak-
cji)zwykorzystaniembezpośredniejobserwacjispontanicznych(słabokon-
trolowanychlubniekontrolowanych)zachowańczłonkówrodzinywtoku
wykonywaniaróżnychzadańirozwiązywaniaróżnychproblemów;
•pogłębioneiszczegółowerozpoznanietypuinterakcjiisposobukomuni-
4
Przykładowenarzędzia,któreprzyjmujązałożeniasystemowegoujęciarodzin:KwestionariuszDobranego
Małżeństwa(KDM);KwestionariuszKomunikacjiMałżeńskiej(KKM);KwestionariuszRetrospektywnejOceny
PostawRodziców(KPR-Roc);SkalaPostawRodzicielskich(dlarodziców);KwestionariuszStylówPrzywiąza-
niowych(KSP):Plopa(2005b);SkalaPostawRodzicielskich(wersjadlarodziców)-Plopa(2008);Kwestio-
nariuszRelacjiRodzinnych(wersjedlamłodzieży)-Plopa,Połomski(2010);KwestionariuszKomunikacji
Małżeńskiej-Kaźmierczak,Plopa(2008);SkalaRodzinyPochodzenia(Hovestadt,Anderson,Piercy,Cochran,
Fine,1985)-adaptacjapolska:Fajkowska-Stanik(1999);SkalaDAS-DyadicAdjustmentScale(Spanier,
1976,1979)-adaptacjapolska:Cieślak(1989);PersonalAssessmentofIntimacyinRelationships(PAIR)
MarkaT.SchaeferaiDavidaH.Olsona(1981)-adaptacjapolska:SkalaIntymności(INTIM),Kosińska-Dec
(1999);TestKomunikacjiZadaniowejRodzic-Dziecko(TKZ-RD)-Frydrychowicz(2003);Kwestionariusz
FacesIViModelKołowy(Olson,2009)-adaptacjapolska:SkaleOcenyRodziny(SOR),Margasiński(2009)
iwieleinnych(zob.Wysocka,2007).
57
