Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Bogdanowicz,M.Lipowska(red.nauk.),Rodzinne,edukacyjneipsychologicznewyznacznikirozwoju,Kraków2008
ISBN978-83-7850-376-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
M.Straś-Romanowska.Szanseizagrożeniarozwojuczłowiekawewspółczesnymświecie
19
misjażyciowaczypowołanie?(Straś-Romanowska,2004).Poczucieodrębności
kształtujesięgłówniepodczasdziałania,mierzeniasięzróżnorodnymizada-
niamiirolami,konfrontowaniaznimiswoichmożliwościczypredyspozycji,
atakżedziękibezpośrednimkontaktomspołecznymiporównywaniuwłasnych
cechzcechamiinnychosób.Zkoleikształtowaniusiępoczuciaspójnościicią-
głościsprzyjająsytuacjeumożliwiającejednostcedokonywaniewolnychwy-
borów,zapewniającewarunkiwzględnegouporządkowania,stabilizacjiibez-
pieczeństwa,atakżeobecnośćwśrodowiskujasnegosystemuaksjologicznego,
hierarchiiwartościczyetosu.Konfrontującwłasnewyboryzjakimśmniej
lubbardziejuniwersalnym,alewyraźnieobecnymwkulturzeparadygmatem
(moralnym,światopoglądowymczyreligijnym),jednostkamamożliwośćzde-
finiowaniawłasnejfilozofiiżycia,przekonańipreferencji.Wreszciepoczucie
sensużycia,kształtującesięwzasadzieprzezcałedojrzałeżyciejednostki,to
kategoriatożsamościowawymagającawcześniejszegoosiągnięciasamowiedzy
isamookreślenia.Dodatkowo,rozwijaniupoczuciasensużyciasprzyjajątakie
czynniki,jak:unormowaneispokojnetempożycia,wyciszenieumysłu,atakże
zdarzeniagraniczne,któreinspirujądoegzystencjalnejrefleksji,doodkrywania
nowychperspektywinterpretacyjnychiprzewartościowań.
Mającnawzględziepowyższeokoliczności,uznawanezasprzyjające
rozwojowiosobowemuwzakresiepoczuciatożsamości,porajeskonfronto-
waćzniektórymicechamiwspółczesnejkulturyipodjąćpróbęodpowiedzi
napytanie,czyoddziałująonepozytywnienarozwójczłowieka,czyteżgo
ograniczają.Przedewszystkimwartozauważyć,żeodczasównowożytnych
kulturaZachodupozostajepodprzemożnymwpływemideiracjonalizmu,
którewrazzliberalnymitendencjamiwgospodarceispektakularnymroz-
wojemtechnologiiinformatycznychstałysięźródłemgłębokichprzemian
wżyciuspołeczeństwijednostek.Jednązpoważniejszychkonsekwencjiwiary
wzbawcząmocrozumuokazałosięporzuceniepierwotnegooświeceniowego
ideałuwolności,którywjednakowymstopniuopierałsięnawartościachro-
zumuizmysłumoralnego,coznajdowałoodzwierciedleniewprzekonaniu,
żeczłowiekrozumnyjestrównocześnieczłowiekiemdobrym(Taylor,1996).
Współczesnyideałwolnościwykluczalubmarginalizujewartościmoralne,
traktującjejeśliniejakoprzeszkodęwdążeniudoszczęścia,sukcesuipostępu,
tojakorodzajozdobnika(nkwestiasmaku”),całkowiciepodporządkowanego
etosowipraxis.Whierarchiiwartościnajważniejszapozycjaprzysługujewięcdziś
nabywanymdziękirozumowisprawnościomczykompetencjom,stanowiącym
instrumentpotęgowaniapoczuciawłasnejwartości,sukcesów,kontrolizdarzeń
imaksymalizowaniamaterialnegodobrostanu,określanegopopularnymhasłem
njakośćżycia”.Kulturanrozumuinstrumentalnego”(Habermas,1999)sprawia,
żewspółczesnyczłowiekbudujeswojątożsamość,opierającsięprzedewszystkim
