Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Bogdanowicz,M.Lipowska(red.nauk.),Rodzinne,edukacyjneipsychologicznewyznacznikirozwoju,Kraków2008
ISBN978-83-7850-376-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
R.Ossowski.Człowiekniepełnosprawnywrodzinie–dylematyrozwojuiwsparcia
29
stencjiirozwoju,percepcjisamegosiebieuinnych,awięc–kimjestemjako
osobazpunktuwidzeniainnych.
ProfesorJ.Rembowskiwieleuwagipoświęciłrefleksjidotyczącejosób
wpodeszłymwieku.Pisałm.in.:
Starośćniepowinnabyćutożsamianazupadkiemsiłfizycznychipsychicznych
człowieka,jegostanemschorowaniainiedołężności.Takiobrazjestzbytuproszczony
ikrzywdzącyludzistarych.Zniedołężnienieinastępującaponimzależnośćodinnych
niejestdominującącechąludzistarych.Procesydegeneracyjnenietakszybkoograni-
czająsprawnośćzdrowegoorganizmu,zwłaszczagdychodzionormalne,codzienne
zadania.WdodatkuzachodzązjawiskakompensacjiczynnościfizjologicznychłWar-
totakżepamiętać,żeźródłemprzywracaniaczłowiekowisiłpsychicznychmożebyć
środowiskospołeczneł(Rembowski,1984,s.12–13).
Autorzwracauwagęnabiologiczne,jakrównieżkulturoweuwarunkowania
losuludzistarych–naturalnestarzenie,wpływyspołeczneorazichosobiste
doświadczenia.
Percepcjawłasnegopołożeniażyciowego
Człowiekoceniawłasnepołożenieżyciowejakokorzystnewówczas,gdysą
spełnioneconajmniejnastępującewarunki:
–cieszysięwzględnymzdrowiem,tzn.nieodczuwazagrożeniażycia,może
swobodnieisamodzielniesięporuszać,aewentualnedrobneschorzenia
niesąbardzobolesne;
–przynależydoinnych,ainnimajądoniegostosunekpozytywny,czyli
relacjemiędzyludzkiecharakteryzująsięprzyjaźniąbądźmiłością;
–mapoczucietożsamości,awięcwyraźnieodróżniasiebieodinnychoraz
jestgotowydomanifestowaniasiebiejakoczłowiekawolnego,czyliwy-
bierającegoirealizującegoceleżyciowe,gotowegodoponoszeniawszyst-
kichnastępstwdokonywanychwyborów(dobrychizłych);
–przejawiaaktywnośćbędącąźródłemlicznychdodatnichprzeżyć,wtym
satysfakcjizdokonań;
–realizujezadaniabliskieiodległe(por.Maslow,1986;Obuchowski,
1995;Ossowski,1999).
Niepełnosprawnośćlubprzewlekłachorobawiążąsięczęstozbólem,
cierpieniem,opuszczeniem,wyobcowaniemzresztyspołeczeństwa,zzależ-
nościąodinnych,atakżebrakiemmożliwościrealizowaniawłasnychplanów
życiowych.
