Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Bogdanowicz,M.Lipowska(red.nauk.),Rodzinne,edukacyjneipsychologicznewyznacznikirozwoju,Kraków2008
ISBN978-83-7850-376-7,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2008
30
CzęśćI.Rodzinnewyznacznikirozwoju
Percepcjaotoczeniazewnętrznego
Ważnymaspektemjakościżyciasąrelacjeczłowiekazeświatem,azwłaszcza
zinnymiludźmi.Dotyczytogłównieszansuczestniczeniawżyciu,poczucia
sprawstwa,prawadowspółdziałaniazinnymi,podejmowaniawspólnychzadań,
włączaniasiędodziełabudowyizmienianiaświata,atakżeto,naileludziepra-
gnąuczestniczyćwrozwiązywaniuproblemówidylematówżyciainnejosoby.
Człowiekwzależnościodkonkretnychrelacjiiszanswspółdziałaniaoraz
uczestnictwawżyciuświata:
–mapoczucie,żeinniuczestnicząwjegożyciubądźczujesięopuszczony,
zbyteczny,samotnyidoświadczaostracyzmu;
–postrzegaswojemiejscewśródinnychjakokorzystne,ponieważma
przyzwolenienaspołeczneuczestnictwo,bądźczujesięwyobcowany;
–widziświatjakoprzyjaznyidającymuszansęsamourzeczywistnienia
bądźjakonieprzyjaznyiwrogi;
–postrzegaświatjakoprzestrzeń,którapragnieznimkooperować,współ-
działać,żyćwinterakcjibądźsegregowaćgoimarginalizować.
ProfesorJ.Rembowskiwsposóbsugestywnyopisał,coprzynosiczłowie-
kowikażdakolejnafazażycia,acoodbiera.Odwołałsiędoprzykładustarości.
Okresstarościznamionujebogactwoprzeżyćzwiązanychzaktywnymżyciememo-
cjonalnymzrodzonymzocenysiebieiinnychosóbwprzeszłości.Cechącharakterystycz-
nąludzistarych,wyróżniającąichodludzimłodych,jestm.in.bogactwowiedzyżyciowej,
jakązdobyliwokresieprodukcyjnym,orazutratatychprzymiotów,którepozwalałyimna
bardziejdynamiczną,zaangażowanąitwórcząpracę.Człowiekwmiaręswegostarzenia,
zwracasięczęściejkuprzeszłości,niżwybiegawprzyszłość.Tenzwrotkuprzeszłościjest
obokprzyczynpsychologicznych–uwarunkowanyrównieżfizjologicznie,gdyżpamięć,
szczególnieświeża,awięcpamięćrzeczynowych,sprawbieżących,słabnie,podczasgdy
pamięćrzeczydawnychfunkcjonujejeszczewpełni(Rembowski,1984,s.100).
Winnymmiejscudodaje:
Człowiekstarystarasięczęstozrozumiećizaakceptowaćwszystkoconowe,budzić
sympatięotoczenia,aleniezawszemusiętoudaje.Wówczasstajesięprzykryiwkażdej
zmianiewidzizamachnaosobistyspokójistabilizację(tamże,s.101).
Percepcjasiebiewperspektywieinnych
WażnąstrukturąpsychicznąjestpojęciewłasnegoJa.Jużodok.3.rokużycia
mamiejsceproceswyodrębnianiasiebiezeświataiodróżnianiesiebieodoto-
czenia.WyrażasiętowpoczuciuJainieJa.Następstwempowstaniawłasnego
Jajestpróbaopisuiocenysiebiezperspektywyinnych–czyjestsięosobązna-
