Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
kowskiegonaprzekazaniepewnychprerogatywnaszczebelmiędzynarodowylub
ponadnarodowyjestwynikiemprzyjęciawspólniezinnymikrajamirozwiązań
umożliwiającychlepszefunkcjonowaniekażdegoznichwzakresiegospodarczym,
społecznymipolitycznym.JaksłuszniezauważaJ.Barcz,nowepodejściedodefi-
nicjisuwerennościpaństwapozwalanastwierdzenie,żewyrazemsuwerenności
państwajestjegoprawodowspółpracyzinnymikrajamiidoudziałuwprocesach
integracyjnych8.
Integracjamożeodbywaćsięnawielupłaszczyznach,najczęściejstanowipro-
ceswieloetapowy–rozpoczynasięodniewieludziedzin,anastępnieposzerza
swójzakres.Wliteraturzemówisięopogłębianiuintegracji(deepening)iroz-
szerzaniu(widening)integracji.Pogłębianieintegracjitorozciąganiewspólnych
uzgodnieńnanowedziedzinywobrębiejednegoobszaruintegracyjnego,coozna-
czaprzyjmowanienaszczebelponadnarodowynowychobowiązków(np.zwięk-
szaniekompetencjiinstytucjiunijnych),alezarazempozwalanausprawnienie
działaniaugrupowaniaintegracyjnego.Poszerzanieintegracjimożemiećaspekt
terytorialnyiwiążesięwtedyzprzyjmowaniemnowychczłonków.Dotychczas
wUniiEuropejskiejmiałomiejscesześćrozszerzeń:w1973,1981,1986,1995,
2004i2007r.,przyczymkażderozszerzenieróżniłosiępodwzględemliczby
przyjmowanychczłonków.Największąakcesjąbyłoprzedostatnierozszerzenie,
kiedyprzyjętodziesięćnowychpaństw,głównieEuropyŚrodkowo-Wschodniej9.
Należypodkreślić,żeupodstawintegracjinieleżąjedyniezgodawładz
państwowych,uwarunkowaniagospodarczeipolityczne.Niemniejistotnym
warunkiemjestakceptacjaspołeczna,którąwyrażasięnajczęściejzapomocą
referendum10.Wyrażeniezgodyprzezobywatelinarozpoczęcieprocesówinte-
gracyjnychniejestelementemtrwałym.Elityrządzącewdanymkraju,któryłączą
więziintegracyjnezinnymipaństwami,musząmiećświadomośćzmiannastro-
jówspołecznych.Akceptacjaintegracjipociągazasobąoczekiwaniadotyczące
wzrostudobrobytuspołecznego.Obserwacjasytuacjigospodarczej,społecznej
wisłość;niezależnośćwpodejmowaniudecyzji”(Uniwersalnysłownik...,t.3,s.1459).Wydajesię,
żedefinicjaA.Marszałkadotyczącasuwerennościjednostkijestzbieżnazdefinicjąsłownikową,
jednaksuwerennośćpaństwawymagauściślenia.Państwopowinnochronićswoichobywateli
izapewnićimpoczuciebezpieczeństwa.Wzwiązkuztympowinnodysponowaćnarzędziami,
którepozwoląnarealizacjęswoichpowinności.Państwopełnizatemfunkcjęsłużebnąwstosunku
doobywateli.A.Marszałekpodkreśla,żeoilesuwerennośćjednostkijestnienaruszalna,otyle
suwerennośćpaństwamożepodlegaćzmianom,będącjednocześniecałyczaspodporządkowana
dobruobywateli.Ewolucjasuwerennościpaństwamożewynikaćzdokonującychsięprocesów
integracyjnych.
8J.Barcz,Integracjaeuropejska–suwerenność–tożsamość,„PrzeglądZachodni”2001,nr3,
s.11.
9K.Gawlikowska-Hueckel,A.Zielińska-Głębocka,op.cit.,s.10.
10Wimieniuspołeczeństwaopinięmożetakżewyrazićparlament.
