Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RolaKanadywtransformacjiImperiumBrytyjskiego
SprawZewnętrznych.Stądteż,po1931r.,wnagłówkachdepeszwysyłanychprzez
premieraKanady,jakonadawcawystępujeszefresortusprawzagranicznych(czyli
sekretarzstanuds.zagranicznych-SecretaryofStateforExternalAffairs),anie
premier.Niemiałotojednakznaczenia,bowiempremierażdo1946r.pełniłrówno-
cześniefunkcjęsekretarzastanu24.
Przypisaniupracystarałemsięzachowaćstarannośćwstosowaniunazwhisto-
rycznych,wszczególnościwodniesieniudoobszarówgeograficznychiadministra-
cyjnych.Zewzględunapodjętątematykębardzoczęstoużywamtakichnazw,jak:
nKanada”,nWielkaBrytania”,nAnglia”,czyteżprzymiotników:nkanadyjski”,nbry-
tyjski”,nangielski”.Staramsięjednak,czasamiwbrewprzyjętymkonwenansom,
stosowaćformyzgodnezkontekstemhistorycznymigeograficznym.Unikamza-
tempowszechnego,nietylkowpolskiejhistoriografii,stosowanianazwynAnglia”
wodniesieniudocałegopaństwabrytyjskiego.OkreślenianAnglia”iprzymiotni-
kanangielski”używamwwyjątkowychprzypadkach:wodniesieniudowydarzeń
ipostacizokresuniezależnejpaństwowościangielskiej,poprzedzającejutworzenie
ZjednoczonegoKrólestwaw1707r.;wtedygdyistotnedlaomawianejmateriijest
rozróżnieniepomiędzytym,coangielskie,anp.szkockie,walijskielubirlandzkie;
gdyopisywanywątekodnosisięwyłączniedoAnglii,aniecałejWielkiejBrytanii;
wcytatach-bezwzględunato,cocytowanaosobaprzezpojęcienAnglia”rozumia-
ła.Wkażdejinnejsytuacji,odnoszącsiędopaństwabrytyjskiegojakocałości,sto-
sujękonsekwentnieokreślenianWielkaBrytania”,nZjednoczoneKrólestwo”iprzy-
miotniknbrytyjski”.
Podobnezasadystosuję,używającnazwynKanada”iprzymiotnikankanadyj-
ski”.Tutajsytuacjawydajesięjednakbardziejskomplikowanaiwymagaszerszego
komentarza.Whistoriifunkcjonowałowielenazwnaokreślenieterenów,naktó-
rychrozpościerasiędziśpaństwokanadyjskie.Kanadabyłajedyniejednąztych
nazw-przezdługiczasnieformalną-ibynajmniejniestosowanojejdookreślenia
wszystkichobszarówdzisiejszejKanady.Wokresiekolonizacjifrancuskiejstano-
wiłaonaraczejpotoczneokreśleniedlaczęściNowejFrancjinadRzekąŚwiętego
Wawrzyńca.WBrytyjskiejAmerycePółnocnejtylkoczęśćkoloniiużywałonazwy
nKanada”.DopieroAktoBrytyjskiejAmerycePółnocnej(BritishNorthAmericaAct,
BNAA)z1867r.,którypowołałDominiumKanady,nadałnazwienKanada”szersze
znaczeniegeograficzneipolityczne,zbliżonedowspółczesnego25.Dalekoidącym
uproszczeniemjestzatemmówienieoKanadzieikanadyjskościsprzed1867r.Po-
mijasięwtensposóbistotnyfakt,żeniebyłowówczasterytorialno-geograficznej
ipolitycznejwspólnoty,którąbymożnaokreślićmianemKanady.Niemożnawięc
używaćtakichterminówwznaczeniuogólnym,dotyczącymwszystkichobszarówna
północodUSA.OkreślenianKanada”,nkanadyjskość”,nkanadyjski”odnoszonesą
24
K.R.Nossal,ThePoliticsofCanadianForeignPolicy,Scarborough:PrenticeHallCanada,1997,
s.219.
25
WięcejoBNAApiszęwrozdz.I.3;zob.też:T.Soroka,ChangesinCanada’sOfficialName
asaSymbolofCanadianLiberationfromBritishInfluences[w:](Re/de)ConstructingCommunities,
E.Szabo-Gillinger,K.Kurtosi(red.),Brno:CentralEuropeanAssociationforCanadianStudies,2006,
s.81-95.
