Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wpływmyślisamorządowejnarozwójsamorządukorporacyjnego
21
nieprzetrwałajednakpróbyczasuzdwóchwzględów.Popierwsze,najejpodstawie
nieudałosięprzeprowadzićpodziałunazadaniaadministracjirządowejisamorzą-
dowej.Podrugie,uległadezaktualizacjikoncepcjaonaturalnychprawachgminy
ikompetencjachprzekazanychjejprzezpaństwo.Ponadto,jakpokazujepraktyka
francuska,doszłodoodejściaoddecentralizacjiadministracjipublicznejnarzecz
centralizacjiiuznaniawszechwładztwapaństwowego.Tymsamymodmówionogmi-
niejejprawnaturalnychipotraktowanojąjakookręgadministracyjnyzobowiązany
dowykonaniazadańpaństwowych.Należydodać,żewpływideipouvoirmunici-
palodegrałznaczącąrolęwkształtowaniusięsamorząduterytorialnegowEuropie
Zachodniej,wszczególnościwBelgiiorazAustrii28.
ZkrytykiteoriinaturalistycznejpowstaławdrugiejpołowieXIXwiekunagrun-
cieniemieckimteoriapaństwowa.Teoriata–mimolicznychzmianwdoktrynie
prawaadministracyjnego–wytrzymałapróbęczasuinadalinspirujewrozważaniach
nadistotąsamorządu.Upodstawtejkoncepcjiległaideasuwerennościpaństwa,
wramachktórejpaństwosprawującwładzębezpośrednioprzezwłasneorganymogło
częśćswojegowładztwaprzekazaćspołecznościlokalnejzamieszkującejokreślony
teren.Społecznośćwtedystałasięodrębnympodmiotemprawwchodzącwstosunki
prawnezpaństwem.Wedługtejteoriiistotasamorządupoleganawykonywaniu
prawzwierzchnich,odstąpionychprzezpaństwokorporacjomsamorządowymjako
ichwłasneprawo.Wtakimujęciusamorządjakokorporacjaprawapublicznegojest
urzeczywistnieniemideidecentralizacji29.
Zwolennicytejteoriiniedopuszczalimożliwościuniezależnieniasięgminy
iodrzucaliteorięoszczególnymcharakterzesprawnależącychdosamorządufunk-
cjonującąwramachkoncepcjinaturalistycznej.Kwestionujączasadnośćpodziału
sprawgminynawłasneizleconeargumentowali,żemusiałybyistniećdwasystemy
nadzoruodpowiedniodlasprawwłasnychiporuczonych.Oznaczałobyto,żeobok
państwafunkcjonowałbyjeszczeinnypodmiotsprawującynadzórnadnimi30.Orę-
downicyujęciapaństwowegotwierdzili,żenadzórmożepełnićtylkopaństwonad
swoimorganami.Zakrestegonadzoruwyznaczałyzadaniazleconeprzezustawy
asamorządfunkcjonowałwtedyjakoformawykonywaniaadministracjipaństwo-
wej31.Teoriętęopartonapoglądzie,żeHbyt,ustrójizadaniasamorząduzależą
odwoliwładzypaństwowejwyrażonejwkonstytucjiiaktachustawodawczych”32.
28J.Boć,A.Błaś,J.Jeżewski,Administracjapubliczna,Wrocław2003,s.100–102.
29R.Kmieciak,SamorządgospodarczywPolsce.Rozważanianatematmodeluustrojowego,
Poznań2004,s.21.
30M.Jaroszyński,Rozważaniaideologiczneiprogramowe…,s.6.Wśródzwolennikówteorii
państwowejokresumiędzywojennegomożnawyróżnić:JerzegoPanejkę,TadeuszaBigo,Bogdana
Wasiutyńskiego,HenrykaDembińskiego,SzczęsnegoWachholza,KazimierzaWładysławaKuma-
nieckiego,WacławaKomarnickiego,MaurycegoJaroszyńskiego.
31E.Weiss,MetodaocenyekonomicznejprocesówprzekształceńwgospodarcekomunalnejPol-
sce,Wrocław2001,s.14.
32H.Izdebski,Samorządterytorialny:podstawyustrojuidziałalności,Warszawa2006,
wyd.4,s.59.
