Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
III.Zmianywpołożeniumiędzynarodowym.
WspółzawodnictwoNiemieczAnglią
Kombinacja
mocarstw,
dzieląca
kontynent
europejski
na
trójprzymierzepodegidąNiemiecidwuprzymierzerosyjsko-
francuskie,
przetrwała
po
dziś
dzień,
jakkolwiek
stosunki
międzynarodoweodchwilizawiązaniadwuprzymierzazaczęły
podlegaćgłębokimzmianom.Zmianytewywołanezostałyprzez
potęgującesięcorazbardziejwspółzawodnictwoNiemieczAnglią,
stanowiącedziśgłównąnutępolitykiniemieckiej,przyzachowaniujej
podstawwstosunkudoAustrii,TurcjiiRosji.
Bismarckprzezdługiczasmanifestowałswelekceważeniedla
politykikolonialnej,widzączadaniaPruswEuropie.Gdywszakżete
zadaniazostaływgłównejmierzespełnione,gdyzjednoczoneNiemcy
zapomocątrójprzymierzastworzyłysobienagruncieeuropejskim
niezachwianąpozycję,agdywewnętrznyichrozwójzacząłszybko
rozszerzaćsferęichinteresówpozaEuropą,przyszłachwilana
rozpoczęciepolitykimorskiejikolonialnej.Dotejchwiliniebyło
dwóchmocarstweuropejskich,mającychmniejpowodówdostarć,jak
AngliaiPrusy.
Międzypolitykątychdwóchpaństwistniałaanalogiawsensie
odwrotnym.
Anglia,
zrzekłszy
się
interesów
na
kontynencie
europejskim,wyzyskiwaławojnykontynentalnedlarozszerzenia
swychposiadłościkolonialnychiopanowaniadrógmorskich.Prusy,
dopókiniepoczułysięnagruncieeuropejskimwzględnie„nasycone”,
mogływyzyskiwaćkonfliktymiędzypaństwamimającymiinteresy
pozaEuropądlaswychcelówwEuropie.Przytakimzupełnym
rozdzieleniusferinteresówpoważnykonfliktmiędzytymidwoma
państwamibyłniemożliwy—przeciwnie,oddawałyonesobienieraz
whistoriiwzajemneusługi.Ijakdorozwojupotęgikolonialnej
