Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BuataB.Malela:Contre-postcolonialitéł
23
ramenéeàsonsystèmeréférentieleurocentristedont,aufinal,lediscoursporte
surlamêmeté.Danscetteperspective,l’altéritésemblen’êtrepasproductive
d’unedynamiqued’échangeetdechangement,maisbiend’uneinterrogation
autoréférentiellequiconfirmecequelenarrateursavaitdéjàdelui-mêmeetde
sonmondetransplantédansunautrespatio-temporel.
AinsidanssapréfaceàlapremièreéditiondesonItinéraire,Chateaubriand
ditclairementquel’onverral’hommeàtraverslerécitdesonvoyage,malgréles
nombreusesdescriptionsetnarrations.
Aurestec’estl’homme,beaucoupplusquel’auteurquel’onverrapartout;je
parleéternellementdemoi,etj’enparlaisensûreté,puisquejenecomptais
pointpubliercesMémoires.Maiscommejen’airiendanslecœurquejecrai-
gnedemontrerau-dehors,jen’airienretranchédemesnotesoriginales.Enfin,
j’auraiatteintlebutquejemepropose,sil’onsentd’unboutàl’autredecet
ouvrageuneparfaitesincérité.
CHATEAUBRIAND,R.-F.de,1968:42
L’introductiondelapremièrepersonnepermetd’affirmerclairementl’aspect
personnelet«sincère»desonouvrage.Levoyageconduitàundiscourssursoi
dontleprétexteestprécisémentl’altéritédépouilléedesaspécificité.Àcette
affirmation,s’ajoutelavolontéd’êtrehistoriendont«ledevoirestderaconter
fidèlementcequ’ilavuoucequ’ilaentendu»(CHATEAUBRIAND,R.-F.de,1968:
42)etdenerienomettredela«vérité».Delasorte,ilyaunevolontédesavoir
quipasseparlespectredelasubjectivité.Celle-ciestalorsprésentéecomme
unesortedecritèredevéritésurleréel,critèrequidéfinitenmêmetempssa
postured’écrivainfondéesurl’authenticité.
Maisceréeln’intéresseChateaubriandquedanscequiluiestleplusfami-
lieretleplusproche,cequil’amèneàrechercher,dansl’environnementqu’il
traverse,demultiplesmanifestationsdel’histoiredel’Europe.Dèslors,l’altérité
estramenéeàsoi,voiredépouilléedesesfiguresfondatricesquisontréintégrées
dansl’histoireconformeauxcatégoriesdel’entendementdeChateaubriand,d’oń
l’évocationdePythagore,Alcibiade,Scipion,César,Pompée,Cicéronł,d’oń
égalementl’insistancesurlelienaveclesgrandshommes:
Etmoi,voyageurobscur,passantsurlatraceeffacéedesvaisseauxquiportè-
rentlesgrandshommesdelaGrèceetdel’Italie,j’allaischercherlesMuses
dansleurpatrie.
CHATEAUBRIAND,R.-F.de,1968:57
Dansceretourfréquentqu’ileffectueverssaculturequioccupeunetelle
centralitéetmodèlecequ’ilvoit,Chateaubriandabordecertescetteprésencede
ladifférence,maiscelle-ciestaussiprétexteàunerecherchedesoi.Danscette
optique,ilvoitdansl’Egyptelestracesdesapatrie: