Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoachimLelewelczłowiekksiążki:czytaniespołeczneisamotnia
19
wyizolowanieczytelnika,zwłaszczamężczyzny,podobniejakpisarza,nale-
żydomodernistycznychmitówodwołującychsięzresztądoromantycznego
stereotypugeniusza.
Teobrazy[samotnegoczytaniamężczyznD.Z.]nietylkoprzeciwstawiajączy-
tanietowarzyskościivitaactiva,lecztakżeuprzywilejowująpewientyplektury:
erudycyjnej,analitycznej,posiadającejciężarmoralnyiintelektualny,niczym
opasłetomywcelachsamotnychczytelników18.
Niedołężnośćikrępującachoroba,któreniebardzopozwalałyna
opuszczaniemieszkania,czyniłyzLelewelatakiegosamotnegoczytelnika,
owszystkichwymienionychwyżejatrybutachogromnejerudycji,pasjiba-
dawczejijejdośćhermetycznymprzedmiocie(numizmatyka,kartografia),
autoryteciemoralnymdlaPolakówzkrajuiczęściemigracji,napewnozaś
owielkimrozgłosienaukowym.Wdodatkudobrowolnienamiaręwol-
nościpolitycznegobanityiwygnańcawybranyprzezniegostylżycia,de-
cyzja,żeutrzymasięzpisania,wymagałynieustannejpracyzksiążkami,
pośródowychnopasłychtomów”,którewspominaLong,myzaświdzimy
jenaportretach.Jednocześniejednak,cowynikazjegolistówiświadectw
pamiętnikarzy,nawetwokresiestarościrzadkobywałsam.
nSamotniabrukselska”patriarchyeuropejskiejdemokracjiipolskiego
uczonegoodgrywałarolęlokalnejatrakcjiturystycznej,przezobabelgijskie
mieszkaniaLelewelaprzewinęłosięwieleosóbWięckowska,znającado-
brzesiećjegokontaktów,jednoznaczniestwierdziła,żenjużzażyciaotoczo-
nybyłnaemigracjiswegorodzajukultem”19,międzyinnymidlategodyspo-
nujemybogatąikonografiąztegoczasu.IdąctropemLong,podważającej
obrazwyizolowanegoczytelnika,wartojednakwykroczyćpozaówbogaty
rejestrodwiedzinikontaktówbezpośrednich.IzbabrukselskaLelewelabyła
teżmiejscemprowadzeniarozległejkorespondencji,długichdysputnauko-
wychipolitycznychorazinicjowania,formułownia,podpisywaniaodezw,
awięcaktówocharakterzeperformatywnym,słówobliczonychnietylko
napodtrzymaniekontaktuzeświatem,alenadziałanie.Atakżecomnie
tunajbardziejinteresujebyłamiejscemlekturymającej,niezależnieod
okoliczności,charakterspołeczny:przeznaturęjęzyka,pozostawaniewra-
machiwspółtworzeniewzmiankowanejjużinfrastrukturyczytania,której
czytelnikjestelementemdziękiwspółtworzonymprzezsiebiegrupomczy-
telniczymwznaczeniuwspólnotwjakiśsposóbsformalizowanychtymi,
tj.klubamiczytelniczymikobiet,zajmujesięLong,adodaćdonichtrzebaby
18
Ibidem.
19
H.Więckowska,JoachimLelewel,op.cit.,s.145.
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone