Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
DANUTAZAWADZKA
PierwszymiGrekównauczycielamibylipoeciici,śpiewając,przelewaliwlud
myśliswoje.Późniejwrozmowachfilozofowie,głosamiswymimówcy,kiero-
walirzeczamipospolitymiiludemwniewielkimmiastaobrębiezamkniętym.
Kiedysięstanludzkościwśrednichwiekachodradzał,pokilkadziesiąttysięcy
słuchaczyuniwersytetyliczyły,wsądzieniewieległosówdziałałonatężonym
sposobem.Wostatnichjednakczasachpowszechniejszaogromnychmasludu
potrzebasięstałabadaćmyślicudzeipodzielaćje,iśrodkidotegoułatwiłysię.
Wynalezionydruk,upowszechnioneświatło,teśrodkizrozmaiciłyimyśliwza-
jemsnadnosięudzielają.Tysiączneudzielająsięmilionom28.
Udzielaniemyśliizapewneudzielanieuczućmilionomzapomocągazet
iksiążeksprawiało,żebibliotekaaletakżekawiarniaiksięgarniastawała
sięnaturalnymmiejscemnietylkoczytania,aleidziałania:
[ł]7listopada1830roku[LelewelD.Z.]powołanyzostałnastanowiskoin-
spektoraBibliotekiTowarzystwaPrzyjaciółNauk.Sprawowałwówczaskontrolę
nadzakupamibibliotecznymiigospodarkądubletami.Urządinspektorskipia-
stowałbardzokrótko,zwolniłsięzeńprzedsamymwybuchempowstania,aupa-
miętniłgotym,żewłaśnietu,wsalibibliotecznejTowarzystwaPrzyjaciółNauk,
odbył21listopada1830rokuhistorycznąnaradęzmłodymiprzedstawicielami
związkuwojskowegopodchorążychWysockim,BronikowskimiZaliwskim,po
którejpadłohasłodowybuchu29.
Natymmożnabyskończyćopowieśćospołecznymczytaniu,bibliotece
inarodowejwspólnocieczytelniczej.Jednakkoniecznietrzebauwzględnić
przynajmniejjeszczejednozagadnienie:nrewolucjaksiążki”zostaławprzy-
padkuLelewelaufundowananabardzosensualnymdoświadczeniuiprzeży-
ciu,którymzapewnezarażałwszystkichdookoła.KsiążkadlaautoraDziejów
potocznychbyła,odwołującsiędoterminuKrzysztofaPomiana,semioforem,
cooznacza,żeodgrywałarolęodsyłaczadotego,conieobecne,awięcprze-
szłości,przyszłości,wolności,Polskidlawygnańca.Alesemioforjestrzeczą,
ważnąfunkcjępełniwięcjegostronamaterialna,wręczużytkowa.Lelewel
robiłswojeksiążki,nazywałsięzdziełcą,wykonywałjejakrękodzieło,pilnu-
jączecerów,sztychującmapyiilustracje,umiałteżjeoprawiać.Całąsztukę
obchodzeniasięzksiążkąmożemywyczytaćzowegopierwszegopolskiego
podręcznikabibliotekarstwaBibliografcznychksiągdwoje,naprzykładzdzia-
łunZabeśpieczaniebibliotekiiksiążek”.Szczególnieinteresującejestnzabeś-
pieczanie”przedmolamiimyszami,albowiemmożeonomiećwymiarnie
tylkokonserwatorski,aleiliteracki:
28
J.Lelewel,DoRedakcjilistdrugi,w:D.Zawadzka,Lelewelprasowy,op.cit.,s.61.
29
H.Więckowska,JoachimLelewel,op.cit.,s.93.
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone