Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
Popiątewreszcie,podmiotytedysponująszczególnąwłaściwością,tzn.sankcjonowaną
prawniekompetencjąrozstrzyganiakonfliktówprzyużyciuprzemocy,jeślizagrożonesą
podstawoweinteresypaństwa14.
Nauwagęzasługująrównieżdwaproblemycharakteryzującekonfliktpolityczny
jakowalkępodmiotówwładzy.Pierwszydotyczyodmiennościwarunkówsystemów
politycznych,zuwzględnieniemrozróżnienianasystemotwartyisystemzamknięty.
Wsystemieotwartym,charakterystycznymdlapaństwdemokratycznych,sporypoli-
tycznetraktujesięzotwartościąjakonaturalnyelementżyciaspołecznego.Abysytuacja
konfliktowanieparaliżowałajednaksprawnegofunkcjonowaniapaństwa,konflikt
poddajesięprocesowiinstytucjonalizacjipoprzeztworzeniewarunkówiregulacjidla
jegokompromisowegorozwiązywania.Podstawęzbalansowanegofunkcjonowania
systemuotwartegostanowiakceptacjaprzezogółtrwałychregułżyciapublicznego,
uwzględniającychistotnąrolęnegocjacji.
Wsystemiezamkniętym(sztywnym,niedemokratycznym)państwoprzeciwsta-
wiasięujawnianiukonfliktówwżyciuspołecznym,traktującjejakozagrożeniedla
elitwładzy.Wyrażaniepoglądównieaprobowanychprzezwładzęprzyjmujeformę
kontestacji,polegającejalbonaodmowiepoparciadlaoficjalnejpolityki,albo-
wczasachkryzysu-znajdującejupustwotwartymproteściespołecznym
15
.Główną
metodąlikwidowaniakonfliktówjeststosowanieprzemocywobecopozycji,cojednak
jestźródłemutrzymującegosięnapięciawspołeczeństwie.Faktstałegozagrożenia
wybuchemprotestówspołecznychdecydujeodługotrwałejniestabilnościsystemu
zamkniętego.Sobkowiakkonstatuje:
Jeślipodmiotwładzywtakimsystemieutracizdolnośćtłumieniaikontrolowaniakonflik-
tów,towielceprawdopodobnajestdługotrwałanierównowagasystemu,jegoradykalna
modernizacjabądźcałkowitadestrukcja16.
Rekapitulując,trzebastwierdzić,iżzjawiskokonfliktupolitycznego-którego
przedmiotemjestdostępdowładzy,którejistotapoleganazdolnościdookreślenia
bądźwspółokreślaniakształtu,regułiskutkówfunkcjonowaniasystemupolityczne-
goorazsegmentówjegootoczenia
17
-winnobyćrozpatrywanezuwzględnieniem
następującychcech:
1.elastycznegolubsztywnegocharakterusystemupolitycznego;
2.
równowagibądźnierównowagisystemujakoprzesłankiizarazemskutkuprocesów
konfliktowych;
3.charakteruwładzy(demokratyczna-niedemokratyczna,liberalna-totalitarna,
scentralizowana-zdecentralizowana);
14B.Szmulik,M.Żmigrodzki,Konfliktpolityczny,[w:]Wprowadzeniedonauki…,s.407.
15
Interesyikonflikt.StudianaddynamikąstrukturyspołecznejwPolsce.Pracazbiorowa,W
.Adam-
ski,Warszawa1990,s.219.
16L.Sobkowiak,op.cit.,s.129-130.
17B.Szmulik,M.Żmigrodzki,op.cit.,s.408.
