Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdziałi
DlaGorbaczowanwięcejsocjalizmu”oznaczało,popierwsze,więcejdynamizmu
itwórczejpracy,więcejlepszejorganizacji,więcejpraworządnościiporządku,nauko-
wościiinicjatywywgospodarowaniu,efektywnościwzarządzaniu,lepszeidostatniejsze
życieludzi.Powtóre,sekretarzgeneralnyKPZSmiałnamyśliwięcej:demokracji;
jawności,kolektywizmuwżyciuspołecznym;kulturyihumanitaryzmuwstosunkach
międzyludzkich,wpracyiwżyciu;godnościiszacunkudlasamychsiebie.Potrzecie
wkońcu,nwięcejsocjalizmu”znaczyłowięcej:patriotyzmu,dążeniadoszczytnych
ideałów,aktywnejtroskiobywateliosprawycałegokrajuiichpozytywneoddziaływanie
nasprawymiędzynarodowe.Wszystkietecechyzawierałwsobiewłaśniesocjalizm,
wkierunkuktórego,zdaniemsekretarzageneralnegoKPZS(genseka),społeczeństwo
miałozmierzać
55
.Zutopijnościnmariażu”socjalizmuzdemokracjązdawałosobie
sprawęwieluczłonkówaparatuKPZS,jednakżebezGorbaczowa.
JakzatemwmyśliprzywódcyZSRSwyglądałopołączenietychznaturysprzecz-
nychsystemów?NiebyłotumowyodemokracjiwzorowanejnapaństwachZachodu,
aleotzw.ndemokracjisocjalistycznej”
.Miałaonabyćwiernaprzedewszystkimidei
socjalizmu,którątworzyłyzasady:centralizmudemokratycznego56,praworządności
socjalistycznej
57
orazzwierzchnictwanaroduirolirad(Sowietów)jakopodstawypo-
litycznejpaństwa58.Ponadtoutrzymanowmocyjeszczejednozałożenie:odrzucenie
klasycznegomodelupodziałuwładzy,uzupełniającjejednakozapisopodzialefunkcji
ikompetencjipomiędzynajwyższymiorganamipaństwowymi59.
Napodstawieanalizyustawzasadniczych(począwszyodkonstytucjiRFSRS
z1918r.,anaostatniejnowelizacjikonstytucjiZSRSz1977r.kończąc)należystwier-
dzić,iżzawartewnichzasadyustrojowepaństwaulegałysystematycznejewolucji,
rzutującbezpośrednionastanowioneprzezcałyokresistnieniaZwiązkuSowieckiego
prawa60.SłusznieprzytymzwracauwagęAdamLityński,iżwbrewtemucogłoszo-
no-żewkomunizmieprawaniebędzie-wprzeciągublisko70latistnieniaZSRS,
prawonietylkoniezniknęło,alezaczęłoewoluowaćwkierunkusystemówzachod-
nioeuropejskich.Dotyczyłototakżefundamentówkonstytucyjnych.Apogeumtego
procesuprzypadłonarok1990,kiedynamocyustawyzdn.14marca1990r.zjazd
55Ibidem,s.42-43.
56
Koнституция(ОснoвнойЗакон)РоссийскойСоциалистическойФедеративнойСоветской
Республики,принятаяVВсероссийскимСъездомСоветоввзаседанииот10июля1918г.,
ИсторияСоветскойКонституции(вдокументах)1917-1957,ред.С.С.Студеникин,
Москва1957.
57
Koнституция(ОснoвнойЗакон)СоюзаСоветскихСоциалистическихРесрублик(5декабря
1936г.,ИсторияСоветскойКонституции(вдокументах)1917-1957,ред.idem,Москва1957.
58
Konstytucja(UstawaZasadnicza)ZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckich,tłum.S.R.Do-
browolski,Warszawa1977.
59Ibidem.
60
SzczegółowąanalizęewolucjiprawawRFSRSiZSRSodnaleźćmożnawpracyAdamaLityńskiego,
PrawoRosjiiZSRR1917-1991czyliHistoriawszechzwiązkowegokomunistycznegoprawa(bolszewi-
ków).Krótkikurs,Warszawa2010,WykładySpecjalizacyjne–C.H.Beck.
