Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Toksyczność:Szalejjestuznawanyzaroślinębardzotoksyczną.Najbardziejtrujące
sącharakterystycznebulwiastekorzeniezkomoramipowietrznymi,zawierająceżółty
sokbogatywlipofilnącykutoksynęijejpochodne.Objawyzatruciaobserwowano
przyspożyciuodkilkukęsówdokilkukorzeni.Trzebajednakpamiętać,żecałaroślina
jestsilnietrująca.Zawartośćcykutoksynyjestnajwyższanawiosnęimożeosiągać
0,2%.Łodygiikorzeniemająsłodkawysmakoaromacieprzypominającymselerczy
pasternak,dlategołatwiejmożedochodzićdopomyłekizatrućwporównaniuzinną
bardzotrującąroślinązrodzinyApiaceae-szczwołemplamistym(►podrozdz.1.3.
Roślinyzawierającezwiązkioddziałującenareceptorynikotynoweporażająceośrod-
kowyukładnerwowyizwojeukładuautonomicznego).Podobnątoksycznościącha-
rakteryzujesiękropidłoszafranowe,któregogłównątoksynąjestoenantotoksyna.
Wtrakciesuszeniaczyprzechowywaniaroślinniedochodzidozmniejszeniaich
toksyczności.Wartopamiętać,żecykutoksynaioenantotoksynamogąsięteż
wchłaniaćprzezskórę.
Dawkatoksycznaszalejujestokreślanajakokawałekkorzeniaowielkościkciuka
(silnenapadydrgawek),azjedzeniedwóchkorzenimożeprowadzićdośmierci.
Wprzypadkukropidłaszafranowegoszacowanadawkaśmiertelnaoenantotoksyny
to10-20mg,coodpowiadaokoło20gkorzenia.
Najczęściejmyloneroślinyjadalne
Dozatrućdochodziwwynikupomyleniazjadalnymiprzedstawicielamirodziny
Apiaceae,takimijakseler,marchew,pasternakczykonopodium(dzikorosnące
naterenachEuropyZachodniej,jadalnepoobróbcetermicznej),czyarcydzięgiel
(►ryc.1.7).NaterenieUSAopisywanotakżepomyłkizkorzeniemżeń-szenia
pięciolistnego(PanaxquinquefoliusL.),znanejroślinyleczniczej,którawystępuje
naturalniewAmerycePółnocnej.Jednakżepomyłkizinnymiroślinamijadalnymi
czyleczniczymirównieżbyłyopisywane(►tab.1.2).
Składnikitoksyczne
Składnikamitoksycznymiszalejuikropidłaszafranowegosązwiązkizgrupypolia-
cetylenówo17-węglowymłańcuchuzawierająceprzywęgluC1iC14grupęhydro-
ksylowąorazszeregwiązańnienasyconych.Przykładowezwiązkiprzedstawiono
narycinie1.8.
14
1.Roślinyodziałaniutoksycznymośrodkowym
