Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ElżbietaŻak
rozpocząłdialogzarównoztradycjąrosyjskiegorealizmupsychologicznego
XIXiXXw.,jakiznormatywnymisymulakramisocrealizmu.
AlicjaWołodźko-Butkiewicz,charakteryzującsytuacjęwliteraturzerosyj-
skiejpopieriestrojce,podkreśla,iżwRosjipo1989r.nastąpiłcałkowityod-
wrótodskompromitowanychutworówwstylistycerealizmusocjalistycznego.
Doszerokiegoobieguweszłatwórczośćliterackiegoundergroundu,połączyły
sięistniejąceodponadsiedemdziesięciulatdwaodrębnenurtyliteraturyro-
syjskiej,rozwijającejsiędwutorowo:wkrajuinaemigracji.Powstałowielkie
zapotrzebowanienapublikacjeantytotalitarne,utworyrozliczeniowe:wspo-
mnienia,dziennikiopowiadająceorepresjach,obfitującewtematykęłagrową,
atakżemateriałyarchiwalne,dokumentującewalkęwładzprzeciwkodziała-
niomliterackim9.Badaczkakomentujeówprocesnastępująco:
Posiedemdziesięciuprzeszłolatachzniewoleniawybórtenniebytłatwy,toteż
rosyjskaliteraturaminionejdekadyłączyskrajnesprzeczności:kultzła,brzydo-
tyidestrukcji,nastrojeapokaliptyczne,posępnąeschatologię,poetykęΠcielesnego
dołu”
,którywyparłwszelkąduchowość,zmistycyzmem,powrotemdoreligijnych
korzeniprawosławnych(…)10.
Wstrząsnarynkumasowosprzedawanejliteraturypopularnej,wedlesłów
dyrektorawydawnictwaΠAdMarginem”
,AleksandraIwanowa11,spowodowa-
łyksiążkiWiktoraPielewina,dziękiktórymzacząłkonstytuowaćsięnowytyp
czytelnika,zwolnaprzywykającegodopostmodernistycznejkreacjiświatafik-
cjiliterackiej.Sukcespisarzapolegałm.in.naintrygującymdoborzetematów
charakteryzującychnowąrzeczywistośćmedialną,ironicznejdekonstrukcjiro-
syjskichmitów,czyteżsposobieobrazowaniazainspirowanymprzeztechniki
audiowizualne.Wprowadzaonzjednejstronytypybohaterów,nawiązujących
dopostacihistorycznych,legendarnych(naprzykładCzapajew),azdrugiej–
przedstawicielimłodegopokoleniaprzełomuXXiXXIw.,próbującychodnaleźć
swojemiejscewzderzeniuzeświatemsterowanymprzezzarządcówprogra-
mówtelewizyjnych,socjotechników,czyteżmistrzówPR-u.Autorumiejętnie
wykorzystałtakżepotencjał,jakistwarzająkapitalistycznemetodypromocji.
Swojedziałaniaadresowałdobardzoszerokiegokręguodbiorców:odludzi
wykształconychwzróżnicowanymprzedzialewiekowym,poprzezmłodzież
miejską,którapragnęłapodążaćzanowymitrendami,specjalistówodwyko-
rzystaniaśrodkówmasowegoprzekazuitechnikreklamowych,ażdozwy-
9Por.A.Wołodźko-Butkiewicz,Odpieriestrojkidolaboratoriównetliteratury.Przemiany
wewspółczesnejprozierosyjskiej,Warszawa2004,s.11.
10Ibidem,s.17.
11Cyt.za:Л.Калянина,Последниедникриминальногочтива,ΠЭксперт”2001,nr30
z20VIII,[on-line:]http://expert.ru/expert/2001/30/30ex-knig1_26629/,odczyt:1IX
2011.
