Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.J.SamerofiM.J.Chandlerpodkreślają,żewszystkowewszechświe-
ciewpływanacośinnegolubjestpodwpływemczegośinnego.Wmodelu
transakcyjnymrozwójdzieckastanowizatemwynikciągłychidynamicznych
interakcjidzieckaidoświadczenia,jakiezdobywawkontakciezotoczeniem
społecznym.Istotąmodelutransakcyjnegojestzatempodkreśleniewspół-
zależnościmiędzydzieckiemiśrodowiskiem23.Samerof,posiłkującsięwie-
lomawynikamibadań
24
,wskazujenaznaczenieprocesówtransakcyjnych
wobszarachpoznawczychispołeczno-emocjonalnych,wktórychtorodzina,
szkołaiinnekontekstykulturowezmieniałyprzebiegrozwojudziecizarówno
wpozytywnym,jakiwnegatywnymkierunku25.Istotnezpunktuwidzenia
prowadzonychturozważańjestto,żemodelSamerofapozwalawskazać
uwarunkowaniaśrodowiskaszkolnegodoopisuiwyjaśnianiafunkcjonowania
dzieckawsytuacjachszkolnych,nietylkotychzwiązanychzrealizacjązadań
edukacyjnych,alerównieżfunkcjonowaniaspołecznego,np.:wrelacjach
rówieśniczych,relacjachspołecznychznauczycielem,awprzypadkudzie-
ckazzaburzeniem,zakłóceniemrozwojurównieżzterapeutą.Umożliwia
rozpoznaniemechanizmówrozwojukompetencjidzieckawsferzepoznaw-
czej,społecznejczyemocjonalnej.Wskazujenaznaczeniezróżnicowanych
środowiskżyciadzieckawjegorozwoju.
1020TeoriasystemówekologicznychUrieBronfenbrennera
PodobnejeststanowiskoUrieBonfenbrennera,którywskazujenazwiązek,zna-
czeniem.in.środowiskwychowawczychiedukacyjnych,wktórychfunkcjonuje
dziecko,dlajegorozwoju.ZgodniezkoncepcjąU.Bronfenbrennera–teorią
systemówekologicznych(ecologicalsystemstheory)
26
–tośrodowiskanaturalne
stanowiąnajwiększeźródłowpływunarozwijającegosięczłowieka.Środowisko
23
A.J.Samerof,M.J.Chandler,Reproductiveriskandthecontinuumofcaretakingcasualty,
w:red.F.D.Horowitziin.,Reviewofchilddevelopmentresearch,vol.4,Chicago1975,s.187–244.
24Por.G.R.Patterson,Performancemodelsforantisocialboys,nAmericanPsychologist”1986,
nr41,s.432–444;F.J.Morrison,C.M.Connor,Thetransitiontoschool:Childinstructiontransactions
inlearningtoread,w:red.A.Samerof,Thetransactionalmodelofdevelopment:Howchildrenandcon-
textsshapeeachother,Washington2009,s.183–201;M.J.McKenzie,S.C.McDonough,Transactions
betweenperceptionandreality:Maternalbeliefsandinfantregulatorybehavior,w:red.A.Samerof,
Thetransactionalmodelofdevelopment:Howchildrenandcontextsshapeeachother,Washington
2009,s.35–54;L.M.Gutman,A.J.Samerof,R.Cole,Academicgrowthcurvetrajectoriesfromfrstto
twelfthgrades:Efectsofmultiplesocialriskandpreschoolchildfactors,nDevelopmentalPsychology”
2003,nr39,s.777–790.
25TheTransactionalModel…,red.A.Samerof,s.3–21.
26
U.Bronfenbrenner,Theecologyofhumandevelopment:Experimentsbynatureanddesign,
HarvardUniversityPress,Cambridge1979.
18
