Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sposóbwpływaćnarozwój.Wyróżniłonniespecyficznyispecyficznycha-
rakterwpływudoświadczenianarozwójdziecka.Pierwszyznichpodkreśla,
żeinterakcjespołeczneprowadządostanupobudzenia,którystymuluje
rozwójmózgu,dziękiczemujednostkamożeprzejśćnanastępnypoziom
dojrzewania.Drugaforma–wpływspecyficzny–związanajestześro-
dowiskamiwychowawczymi,wktórychprzebiegarozwójczłowieka(np.
rodzinnym,rówieśniczym,szkolnym).Pojawiająsiętutzw.nzachowania
antycypujące”
55
,którepolegająnatraktowaniudzieckaprzezrodzica,jakby
byłonawyższympoziomierozwoju,niżjestwrzeczywistości.Tegotypu
zachowaniapełniąistotnąfunkcję.Zjednejstronyumożliwiająrodzicom
ocenękompetencjidziecka,aleteżangażujądzieckowpewienwyjątkowy
układinterakcyjny,dostarczającmudoświadczeńniezbędnychdoroli,jaką
podejmie,gdyosiągniegotowośćrozwojową.Zmianywskazującenaprze-
kształceniapsychikibędąwrzeczywistościgenerowaneprzezzachowania
antycypującerodziców
56
.
1060SocjolingwistycznateoriaBasilaBernsteina
wrozpoznawaniuszansedukacyjnychdzieciniesłyszących
Istotnadlarozpoznawaniaspołecznychuwarunkowańszansedukacyjnych
uczniów,biorącpoduwagęrozwójkompetencjikomunikacyjnych,jestsocjolin-
gwistycznateoriakodówjęzykowychBasilaBernsteina.Wpodejściutymmożna
zaobserwowaćpołączeniekomunikacjijęzykowejzezmiennymispołecznymi,
takimijak:więzygrupowe,sposobysprawowaniakontroliwgrupie,stosunki
pracy,systemrólspołecznychwrodzinie.Zmiennetemająwpływnakształ-
towaniesystemukomunikacji,jakijestwłaściwydladanejgrupyspołecznej
57
.
Bernstein
58
wskazuje,żecharakterstosunkówspołecznychwarunkujewybory,
jakichdokonujeosobamówiącanapoziomieskładniczysłownictwa.Przyswa-
jającspecyficznekody,któreregulująaktymowy,asącharakterystycznedla
danejgrupy,dzieckoodpowiadawpewnymsensienawymaganiastruktury
55Przykłademtakiegozachowaniajestnp.mówieniedodzieckazanimjeszczezacznie
onorozumiećmowę(nawiązywanietzw.npseudodialogu”),wymaganieoddzieckapodporząd-
kowaniasiępoleceniomzanimjeszczebędziedotegozdolne.
56
H.R.Schafer,Społecznykontekstrozwojupsychobiologicznego,w:red.A.Brzezińska,G.Lu-
tomski,Dzieckowświecieludziiprzedmiotów,WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań1994,s.72–95.
57J.Porayski-Pomsta,Orozwojumowydziecka.Dwastudia,DomWydawniczyElipsa,War-
szawa2015,s.70–71.
58
B.Bernstein,Socjolingwistyczneujęcieprocesusocjalizacji:Uwagidotyczącepodatnościna
oddziaływaniaszkoły,w:red.G.W.Shugar,M.Smoczyńska,Badanianadrozwojemjęzykadziecka.
Wybórprac,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1980,s.557–598.
27
