Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nawyrażeniesubtelnościczyniuansów.Wograniczonysposóbstosowane
sątakżeprzymiotnikiiprzysłówki,zaznaczasiętrudnośćwoperowaniu
materiałemabstrakcyjnym
64
.JoannaMatejczuk,AnnaNowotnik,Małgorzata
Rękosiewicz65wskazują,żekodograniczonybezpośrednioniemawpływu
naopanowaniewiedzyszkolnej,alestanowiniezbędnyelementbudowania
tożsamościgrupowej,integracjigrupowej,atakżepoczuciajednościzinnymi
ludźmiprzezto,żejestśrodkiemprzekazureguł,zasad,normspołecznych,
atakżetradycji.Jakpodkreślająautorzy,kodograniczonymatakżedużezna-
czeniewsytuacjachprostych,podczasstandardowych,rutynowychdziałań,
podczaswykonywaniaktórychużywaniekodurozwiniętegojedyniemogłoby
przeszkadzać–niezapewniłobyoptymalnegotempadziałaniaaniteżjego
efektywności(np.podczassytuacjipowtarzalnychwymagającychnatychmia-
stowychdziałań).Podkreślasiętakże,żewypowiedźwkodzieograniczonym
umożliwiastworzeniepewnegoniepowtarzalnegoklimatumiędzyosobami
uczestniczącymiwakciekomunikacji,gdystworzenieswegorodzajuszyfru
międzyosobami,subiektywnyzestawsłówizwrotów,jedengest,spojrzenie
pozwalanaefektywnąwymianępostaw,znaczeńczyteżemocji.
Przeciwieństwemjestkodrozwinięty,którypojawisięwtakiejsubkul-
turze,wktórejwiększyakcentkładziesięnanja”niżnmy”,andanesytuacyj-
ne”nieodgrywajątakiejznacznejrolijakwkodzieograniczonym.Wynika
ztegopotrzebarozbudowaniawypowiedziprzezzastosowanietzw.nmowy
kontekstowej”.Zatempotrzebawyjaśnieniatreścisprzyjaposzukiwaniunie-
standardowych,indywidualnychformwypowiedzi,akcentowanienja”dotyczy
zindywidualizowanegoużywaniaznaczeń,atakżekształtowaniasięstylu
osobniczego
66
.Kodrozwiniętyjestkodemzesłownictwemzróżnicowanym
ibogatym(przymiotniki,przysłówki,zróżnorodnymispójnikami,stosowane
sąsynonimy).Zatemmyśliwyrażonewsposóbjasny,precyzyjny,klarowny
ujmowanesąwskomplikowanegramatyczniekonstrukcjezdaniowe.Wy-
powiedzi,któresąbudowanewkodzierozwiniętym,wskazująnadużąela-
styczność,atakżemożliwośćwyboruróżnorodnychstruktursyntaktycznych.
Znaczeniaprzekazywanesąwsposóblogiczny,przemyślany,umożliwiający
ichodczytanie,atakżewyrażającyzdolnośćnadawcydopodjęciadialoguido-
precyzowaniaswoichmyśli,jeśliwypowiedźniewpełnizostałazrozumiała
przezodbiorcę
67
.JakwskazujeBernstein,nKodrozbudowanyjestsystemem
stymulującymwrażliwośćużytkownikównaodrębność,różniceiwszelkie
64B.Bernstein,Odtwarzaniekultury…,s.273.
65J.Matejczuk,A.Nowotnik,M.Rękosiewicz,6-latekjakopierwszoklasista…,s.129–142.
66B.Bernstein,Socjolingwistykaaspołeczneproblemy…,s.83–119.
67D.Krzemińska,Językidyskurscodziennyosóbzniepełnosprawnościąintelektualną,Oficyna
WydawniczanImpuls”,Kraków2012,s.25–34.
29
