Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
napoziomiemikrosystemu:wprzypadkudziecitointerakcjemiędzy
matkąadzieckiem,przekonaniamatekdotycząceteoriirozwojuumysłu
niesłyszącychdzieci;wprzypadkuosóbdorosłychkształtowaniesię
osobowości,jaźni,obrazuspostrzeganiaświataihierarchiiwartości;
napoziomiechronosystemuwskazuje,żeuszkodzeniesłuchumody-
fikujepostrzeganieinformacjiczasowychiznaczącowpływanainne
obszaryfunkcjonowania.Możebyćrównieżzwiązanezespecyficznym
poczuciemczasu42.
1030Koncepcjasystemówdynamicznych
LindyB0SmithiEstherThelen
Ciekawą,wkontekścieprowadzonychturozważań,wydajesięideaemergen-
cji(emergency),doktórejodnosząsięLindaB.SmithiEstherThelen
43
.Emergo,
emergere
44
nwyłanianiesię”,npowstawanie”odnosisiędonowychjakościowo
np.cech,własności,zachowańpowstającychwefekcieoddziaływaniamiędzy
poszczególnymielementamistruktury.Założeniemjesttuprzeświadczenie,że
całośćjestczymświęcejniżsumąswoichczęści,anajbardziejnawetkompe-
tentnawiedzanatematelementówdanegoukładuniejestwystarczającado
przewidzeniawłaściwościcharakterystycznychdlacałościznichzbudowanej.
Powstawanie,wyłanianiesięnowychnform”możenastępowaćnietylkowefek-
cienaturalnychprocesówbiologicznych,aletakżepodwpływemnp.:relacji
interpersonalnychchoćbymiędzymatkąadzieckiem,naśladownictwa,komu-
nikacji,relacjispołecznych,percepcji,zarównotypowych,jakinietypowych,
apojawiającychsięwrozwojudziecka.
WkoncepcjiSmithiThelenosiowymipojęciamiróżnorodnośćinza-
gnieżdżone”skaleczasowe.Wpodejściudynamicznymzakłada,żerozwi-
jającesięorganizmystanowiązłożonesystemyzbudowanezwielupoje-
dynczychelementówzakorzenionychwśrodowisku,aleinanieotwarte.
Podobniejakwwieluinnychzłożonychsystemachwnaturze,takiesystemy
mogąwykazywaćspójnośćwzachowaniu/działaniu:częśćznichmaswojego
nkoordynatora”lubteżokreślonyprogramdziałaniastanowiącypewienwzo-
rzec.Koherencjanatomiastjestgenerowanawyłączniewrelacjachmiędzy
42J.Kossewska,Studiesondeafness…,s.138–139.
43
L.B.Smith,E.Thelen,Developmentasadynamicsystem,nTRENDSinCognitiveScien-
ces”2003,vol.7,nr8,s.334–348;L.B.Smith,E.Thelen,ADynamicSystemsApproachtoDeve-
lopment:Applications,MITPress,Cambridge1993.
44
Zjęzykaangielskiego:wyłaniaćsię,wynurzaćsię,okazaćsię,wyjśćnajaw,pojawiaćsię,
ukazywaćsię,https://pl.wiktionary.org/wiki/emerge[dostęp:30.12.2018].
23