Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WkolejnychzdaniachSmithpodkreśla,żewartośćrocznejpracy
poszczególnychnarodówzależyodludzibiorącychudziałwkonsump-
cjiorazichrealnychmożliwości.Takainterpretacjauwydatnia,żesamo
posiadanieokreślonychdóbrizasobów(np.żyznejziemi)bezodpo-
wiednichzdolności(umiejętnościwykonywaniaposzczególnychprac
iprodukcjidóbr)niegwarantujerozwojugospodarczego.Tozkolei
możewskazywaćnakoniecznośćmierzeniabogactwaprzezpryzmat
parytetusiłynabywczejpercapita.
ZdaniemSmithaźródłemrozwojusiłprodukcyjnychjestpodział
pracy11,którywdłuższejperspektywieczasowejpozwoliłnawyodręb-
nienieróżnychzawodówiprofesji12.
Smithzwracauwagęnatrzygłówneokoliczności,któresprzyja-
łypodziałowipracy,czyliwzrostwydajnościkażdegopracownika,
oszczędnośćczasuwynikającązbrakupotrzebyzmianywykonywanej
czynnościorazbudowęmaszynpozwalającychusprawnićpracę13.
Istotąpodziałupracyjestfakt,żeludzieniesąwstaniewyproduko-
waćwszystkiegosamodzielnie,dlategoniezbędnaokazujesięwymia-
na.USmithajednakpomoczestronyinnychwynikaniezżyczliwości,
leczzludzkiegoegoizmu,którysłużyogółowispołeczeństwa.Człowiek
nprawieciąglepotrzebujepomocyswychbliźnichinapróżnoszukałby
jejjedyniewichżyczliwości.Jestbardziejprawdopodobne,żenakło-
niichdopomocy,gdypotrafiprzemówićdoichegoizmu14ipokazać
11Jakoprzykładpodajeonprodukcjęszpilek–jednaosobajestwstaniewyprodukować
zaledwiejednąszpilkęwciągudnia.Małaproduktywnośćwynikazkoniecznościwykona-
niawieluoddzielnychczynności,któresązwiązanezprodukcjąszpilki.Natomiast10osób
dziękipodzieleniuposzczególnychczynnościmożewyprodukować48tys.szpilekwciągu
dnia.Ibidem,t.1,s.10–11.
12Ibidem.
13Ibidem,t.1,s.13.
14Słowonegoizm”byłotłumaczeniemzangielskiegoprzekładu,gdzieSmithużywa
określeniaself-love.WiesławPiątkowskizwracauwagę,żetakietłumaczenieniejestdo
końcawłaściweiprecyzyjne.JegozdaniemwłaściwszeibardziejoddająceintencjeSmitha
byłybyokreśleniandbałośćosiebie”lubntroskaowłasnyinteres”.W.Piątkowski,Adam
Smith.Ekonomiapolityczna,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2013,s.19.
ZkoleiBożenaKlimczakzwracauwagę,żepojęcieegoizmunależyrozpatrywaćnadwóch
płaszczyznach,tj.jakoegoizmpsychologicznyorazegoizmfilozoficzny.Wmyślpierwszego
człowiekpatrzynawłasnekorzyści,niebiorącpoduwagępowinnościorazskutkówwzglę-
deminnychludzi.Zkoleinagruncieegoizmufilozoficznegomamystycznośćzkoncepcją
naturyludzkiejnastawionejnawłasnąkorzyść,któratostanowipodstawowymotywdzia-
łańludzkich.Por.B.Klimczak,Etykagospodarcza,WydawnictwoUniwersytetuEkono-
micznegowWrocławiu,Wrocław2011,s.12–13.
22
