Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
I.Dzieciństwofundamentrozwojuseksualnegoczłowieka
biologicznechoćniewyłączniezrębyrozwojuseksualnegotozdobycze
efektówbadańnaukowychgłówniechoćnietylkomedycznych.Argu-
mentywskazującenazasadnośćtakujętegopoczątkuzawierarozdział6
znajdującysięwczęściIII.
Codozakończeniarozwojuseksualnegopoglądyukładająsięwdwa
stanowiska,wramachktórychtakżepojawiająsiężnice.
Zpunktuwidzeniatradycyjnegopodejściarozwójseksualnykończy
sięwrazzkresemdorastania.TaktraktowałrozwójseksualnyFreud(1999),
którydoprowadziłrozważaniaorozwojuseksualnymdoprogudorosłości.
Zperspektywypsychologiirozwojulife-spanrozwójseksualnytrwacałe
życie.Wkażdejfazieżyciaczłowiekamająmiejscezmiany,któreoznaczają
nabywanienowychcech(struktur)iutratędotychczasowych.Zmianynie
oznaczająoczywiściewyłączniewzrostu,podporządkowanesąprawom
inwolucjiorazindywidualnejproporcjideficyty–zasoby.Wtensposóbroz-
wiązujekwestiękresurozwojowegowieluautorówkontynuującychmyśl
freudowską.Uznając,żerozwójseksualnyodbywasięrównieżwfazieżycia
dorosłego,dołączajądoliniirozwojuseksualnegonowąfazędorosłość
zjejspecyficznymicechami,nieistniejącymiwfazachpoprzednich.Nie-
zależnieodtego,wjakimparadygmacie:psychodynamicznym,poznawczo-
-behawioralnymczyuczeniaspołecznegoopisująseksualnośćczłowieka.
WśródpierwszychpomysłówwymienićnależykoncepcjęEriksona
(1997).Potraktowałonrozwójjakoprocestrwającycałeżycie,uzupełniając
koncepcjęFreudaoopistrójstadialnegookresudorosłości,wktórymczło-
wiekrozwijazdolnośćdointymności,generatywnościiintegralności.Kres
rozwojuwyznaczaśmierćczłowieka(Erikson,2002).Benedek(1959),włą-
czającdorozwojurównieżokresdorosłości,zauważył,żenależyuzupełnić
goofazęrodzicielstwa,któraprzynosinoweproblemyseksualne,aBibring
iwspółpracownicy(1961)ofazęciąży,którejistnienieiprzebiegistotnie
kształtujeseksualność.ColarussoiNemiroff(1981)zkoleiuważali,żeroz-
wójczłowiekatrwacałeżycie,jednakzpewnymiżnicamiwewczesnych
stadiachwstosunkudodorosłości.Wdzieciństwieiadolescencjizwiązany
jestzewzrostem(maturation),awstadiachźniejszychzwypełnia-
niemdorosłychzadań.Procestenprzebieganierównowciąguwczesnej,
średniejiźniejdorosłości.EmdeiEasterbrooks(1985),podtrzymującten
pogląd,twierdziliwprost,żerozwójmożeitowaktywnysposóbprze-
biegaćprzezcałeżycie,ajegozmianystrukturalneniekończąsięnaado-
lescencji.Takwięcistotasporu,wokółktóregotoczysiędyskusjaoprze-
wadzekoncepcjirozwojulife-spannadkoncepcjąfreudowską,zasadniczo
sprowadzasiędopytaniaokryteriawykorzystywanedotworzeniakażdej
ztychdwóchkoncepcji.