Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Proceskształtowaniasię
biologicznychpodstawnabywaniajęzyka
Człowiekjestistotąspołeczną.Komunikujesięikontaktujezinnymi
ludźmi,przejawiapotrzebęwyrażaniaswoichmyśli,uczuć.Środkiem,
dziękiktóremuludzieosiągająwzajemneporozumienie,jestjęzyk.
Zdolnośćkomunikacjijęzykowejczłowiekatowynikwieluwieków
ewolucji,wtymrównieżewolucjimózgu.JakpiszeElżbietaSzeląg1,
badaniadowodzą,iżumiejętnośćjęzykowegoporozumiewaniamogła
siępojawićnawetponaddwamilionylattemu,wzwiązkuzestwierdzo-
nymwzrostemmasymózgu,zróżnicowaniemjegobudowyanatomicz-
nejorazpowiększeniemsiępowierzchnikorymózgowejokolicyobszaru
Brokiwczaszceczłowiekawspółczesnego.Wybrzuszeniezanotowano
równieżwczaszkachczłowiekowatych.Wiążesiętozwykształceniem
nowychfunkcji,m.in.mowy.
Wtokuewolucjizmianiepodlegałyrównieżinneobszaryzwiązane
zmową,np.aparatartykulacyjnyigłosowy.Niektóreteoriełączązmia-
nywobrębieaparatugłosowego,wtymprzedewszystkimobniżeniepo-
łożeniakrtani,zprzyjęciempostawypionowejprzeznaczelne.Ewolucję
twarzoczaszki,szczególnieskrócenieczęścitwarzowejizmniejszenieroz-
miarówgórnejszczęki,tłumaczysięwykształceniemkoordynacjiwzro-
kowo-ruchowej,usprawnieniemfunkcjiwzrokowychkosztemwęcho-
wych2.Krtańzmniejszyłateżswojerozmiary,językstałsiębardziejru-
chliwyigiętki,zębyprzyjęłypozycjępionową,nastąpiłwyraźnyrozwój
mięśniwarg.Badaniadowodzą,żewbudowieaparatuartykulacyjnego
odtegoczasuniezaszłyzasadniczezmiany.Człowiekwspółczesnyma
bardzoumięśniony,sprawnyjęzyk,zębyrównejwielkościustawionepio-
nowoilicznemięśnietwarzy.Towszystkostwarzaznakomitewarunki
1E.Szeląg,Percepcjaczasukluczemdopoznanianeuropsychologicznegopodłoża
mowyczłowieka,„Psychologia–Etologia–Genetyka”2000,nr1,s.145–166.
2J.Aitchison,Ziarnamowy,Warszawa2000.
10
