Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENiE
robidziśprzypomocydorosłych,zrobijutrosamodzielnie.Strefanajbliższegorozwoju
pomagawięcokreślić«jutro»rozwojudziecka,dynamicznystanjegorozwoju,który
uwzględnianietylkoto,codzieckowtymprocesiejużosiągnęło,leczrównieżto,co
wnimdopierodojrzewa”(Wygotski1971,s.542).Oznaczato,żeprawdziwiewartoś-
ciowenauczanietotakie,któreprzekraczastrefęaktualnegorozwoju,atymsamymnie
jestzorientowanenanzakończonyjużudzieckacyklrozwojowy”
,leczprowadzirozwój
zasobą,tworzącprzestrzeńdlategożprocesu(tamże,s.543-544).Nauczanie,którenie-
jakonokrok”wyprzedzarozwój,stopniowopozwaladzieckuprzejmowaćcorazwiększą
odpowiedzialnośćzawykonaniezadaniaiwłasneuczeniesię,umożliwiającprzejściedo
strefynajbliższegorozwoju.
InspirującsięzaproponowanymprzezWygotskiegosposobemwidzeniazależ-
nościmiędzykształceniemarozwojem,Brunerznaczącoposzerzyłpolerefleksji
nadinterakcyjnymiwarunkamiuczeniasięirozwojudziecka,przyczyniającsiędo
wzbogaceniazastanegodyskursuonowewątki.Badającprocesynauczaniaiuczenia
się,główniepoprzezobserwacjęinterakcjimatekzdziećmi,Brunerporazpierwszy
użyłpojęcianrusztowanie”(ang.scalold)doopisuintymnegocharakteruudziału
osobydorosłejwprocesieuczeniasiędziecka,atakżecelemunaocznieniawarunków
efektywnegowspieraniajegomyśleniaidziałaniaprzezdorosłego.Topojęciepozo-
stajewścisłymzwiązkuzpojęciemstrefynajbliższegorozwojuzteoriiWygotskiego,
określającympoznawczydystansmiędzytym,couczącysięwieipotrafizrobić
samodzielnieatym,cojestmupotencjalniedostępnepodwarunkiem,żeuzyska
pomociwsparciezestronybardziejkompetentnejosoby.
Wydajesię,żerelatywnienajłatwiejjestpowiązaćnrusztowanie”zdoświadcze-
niamirodzicielskimi,dlatego-jużwewprowadzeniu-wartoniecoprzybliżyćsenstej
metafory,odwołującsiędopraktykokreślanychjakonbudowanierusztowania”(ang.
scalolding).Wtymcelurozważękilkasytuacjizżyciacodziennego,znanychbodaj
każdemu.Otopierwszaznich:małedzieckoporazpierwszymaokazjęukładaćpuzzle
razemzdorosłym.Początkowotozadaniejestdladzieckatrudne,wręczniemożliwedo
samodzielnegowykonania,zczegodorosłydoskonalezdajesobiesprawę.Nieoznacza
tojednak,żezastępujeaktywnośćpodopiecznegowłasnąaktywnością.Wręczprze-
ciwnie:odpoczątku,naróżnesposoby,tworzydzieckunprzestrzeńmożliwości”-ato
modelującczynnościimówiąconich,bywtensposóbdaćmożliwośćuważniejszego
ichśledzenia,atoukładajączewnętrzneczęściobrazkaiangażującdzieckodowypeł-
nianiaśrodka,atowreszcieudzielającmuniezbędnejpomocywsamodzielnychdzia-
łaniach.Dziękitegotypuiimpodobnymzabiegomzadaniepoczątkowoniedostępne
nowicjuszowi,przerastającejegomożliwości,zostajeprzezrodzicaprzekształconetak,
żedzieckomożezpowodzeniembraćudziałwjegowykonywaniu.Cojednakważne,
8
