Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Rybykopalne
orazprzedstawiająceposzczególnegrupyryb(rozdz.3,5–8;termin„ryby”
jesttustosowanyszerokoiobejmujewszystkiekręgowcezwyjątkiemczwo-
ronogów).Każdyzrozdziałówsystematycznychskładasięzczęściogólnej,
przeglądusystematycznego(zazwyczajdopoziomurzędu)orazprzedstawia
skamieniałościdanejgrupyzPolski.Sądzimy,żedziękitemupodręcznikmoże
byćinteresującynietylkodlastudentów,aleidlaszerszejrzeszyczytelni-
kówzainteresowanychprzyrodąihistoriągeologicznąnaszegokraju.Książka
ilustrowanajestprzedewszystkimrysunkamiidiagramami,dodanojednak
teżilustracjefotograficznewybranychokazówreprezentującychróżnegrupy
systematyczne(takżepochodzącychzinnychregionówświata),co–mamy
nadzieję–ułatwizrozumieniespecyfikibadańnadkopalnymikręgowcami.
Wzakończeniukażdegorozdziałuumieszczonospisnajważniejszejlite-
raturyuzupełniającej,awczęścikońcowejksiążki–obszernąbibliografię.
Naturalnąkontynuacjąnaszejksiążkijestprzygotowywanyobecniepod-
ręcznikGrzegorzaNiedźwiedzkiegoiTomaszaSuleja,rozpoczynającysięod
problematykiwyjściakręgowcównalądiomawiającyewolucjęczworonogów.
Pojęciawstępne
Zgodniezzałożeniem,żeksiążkątąmogąsięposługiwaćtakżeosobybez
podstawowegoprzygotowaniapaleontologicznego,przedstawiamykrótkizarys
metodsystematykiitaksonomiiorazniezbędneelementywiedzygeologicznej.
Podstawowąjednostkąsystematyczną(taksonem)jestgatunek.Istnieje
wieledefinicjigatunku,alenajczęściejstosowanadefinicjabiologicznamówi,
żegatunektworząwszystkieosobniki,które,krzyżującsięwwarunkachnatu-
ralnych,mogądawaćpłodnepotomstwo.Oczywiściezpunktuwidzeniapale-
ontologa,badającegoskamieniałości,niemamożliwościstwierdzenia,czydane
dwaorganizmykopalnemogłysięzażyciakrzyżować,dającpłodnepotom-
stwo.Dlategoteżopieramysięnaobserwacjachgatunkówdzisiejszych,które
wskazują,żeosobnikitegosamegogatunkumajązazwyczajbardzopodobne
cechybudowy.Natejpodstawiewyróżniasięgatunkikopalne,łączączesobą
skamieniałościwykazującebardzobliskiepodobieństwa.Analogiczniewyróż-
nianesąwyższejednostkisystematyczne:podobnedosiebiegatunkiłączymy
wrodzaje,rodzajewrodziny,rodzinywrzędy,rzędywgromadyiwreszcie
gromadywtypy(patrztab.2.1,8.1).
Zakładasię,żepomiędzygatunkamiwdanymrodzajuzachodzipokre-
wieństwoewolucyjne,toznaczy,żewszystkieznichpochodząodwspólnego
przodka.Cechywspólnewystępująceuwszystkichgatunkówdanegorodzaju
iichhipotetycznegowspólnegoprzodka,aniewystępująceubliskichgatunków
pozatymrodzajem,nazywasięsynapomorfiami.Natomiastcechywspólnedla
