Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TEORIA
Zaryshistoriirysunkuarchitektonicznego
MichałSufczyński
Najdawniejszeznaneprzykładyznamyzrytównaskalnych
ijaskiniowych.Pierwsześladyrysunkusłużącegodozapisu
architektonicznegoodnaleziononaglinianychtabliczkach
wAzjiMniejszej19.RównieżwstarożytnymEgipcieużywano
glinianychikamiennychtablic,pozatymskóryipapirusu20.
Tostosunkoworzadkieprzykłady,bowiększośćwizualnych
artefaktównieprzetrwaładonaszychczasówiwiedzęory-
sunkuznajdawniejszychepokczerpiemyraczejzpiśmien-
nictwaniżzzachowanychprac.Możemydziśoglądaćbez-
pośredniokolorowerysunkisztukidawnegoEgiptuoraz
malarstwohelleńskie,którewpłynęłonasztukęantycznego
Rzymu.
Etymologiasłowaurysunek”związanajestwjęzykupolskimztakimipojęciamijakrysairylecoraz
zczasownikiemuryć”
,równieżzniemieckimrzeczownikiemRissoznaczającymm.in.urozdarcie”
,uplan”
,
uzarys”
.Winnychjęzykacheuropejskichwidocznesąodniesieniadoprowadzenialiniiiśladu(grec.
grafi,łac.picturalinearis,zamysłu,projektu(wł.disegno,fr.dessin),(ang.design,drawing)18.Źródłowe
konotacjetychpojęćwskazująnaobecnośćrysunkuwdziejachróżnychkulturitowarzyszenieczło-
wiekowiwrozwojucywilizacji.
22.
MalowidłonaskalnezgrotywLascaux
JackVersloot/WikimediaCommons
30
KazimierzBartelzwracajednakuwagę,żeświetnajakość
zachowanychdonaszychczasówantycznejrzeźbyiarchitek-
turysugerujewysokipoziomrysunku,któryzawszestanowił
fazęwstępnądorealizacjimaterialnychform21.Kamienna
figuraegipskiegoarchitektaImhotepaukazujegozezwojem
papirusuwdłoniach,cojasnowskazujenarelacjerysunku
ipóźniejszejrealizacjiprojektu22.
18H.Dąbrowski,Architekturaikrajobrazzlotuptaka,impresjerysunko-
wewperspektywiepanoramicznej,DKwartalnikArchitekturyiUrba-
nistyki”2002,z.3,s.286.
19PochodzącazkońcaIIItysiącleciazTellAsmar(obecnieIrak)glinia-
napłytkaukazujejużplandomumieszkalnegoopartegonasta-
rannienarysowanychkątachprostychiukazaniuwodpowiednich
proporcjachgrubościścian.S.Kostof,TheArchitect,Universityof
California2000,s.8,19.
20S.Kostofpublikujerysunekelewacjiświątyniwykonanyczarnąkre-
skąnapapirusiezwykorzystaniemwykreślonychczerwonąkreską
siatkikwadratów(okresXVIIIdynasti);S.Kostof,op.cit.,s.8.
21K.Bartel,Perspektywamalarska,t.2,red.F
.Oto,PWN,Warszawa
1958s.271.
22Około600p.n.e.,MuzeumArcheologiiEgipskiejwBarcelonie;
K.S.Smith,Architectsdrawings,ArchitecturalPress,Oxford2005,
s.6.
