Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rzeczosprawiedliwości
Wiodącymcelemniniejszejksiążkijestskonfrontowanieliberalnej
filozofiiJohnaRawlsazkrytycznymiargumentacjamisformułowanymi
przezczołowychteoretykówkomunitaryzmu.Szczególneznaczeniezo-
stałozaśnadanedwómkategoriomanalitycznym:cnocieidobruwspól-
nemu.Decyzjata,pozauzasadnieniemmerytorycznym,jestpopartarów-
nieżargumentacjąmetodologiczną.Wostatnichdziesięcioleciachmożna
zaobserwowaćwanglosaskiejteoriipolitykitrwałąjużtendencjęodcho-
dzeniaodtradycyjnychkategoriianalitycznych.Corazmniejszeznacze-
nienadajesiętakimkategoriom,jak:państwo,ustrój,władza,klasaspo-
łeczna,suwerenność,czyteżpochodzenieinaturaprawa.Anglosaska,
analitycznafilozofiapolitycznastopniowoadaptujeaparaturęcharaktery-
stycznądlaetyki,przezconabieracharakterunormatywnego.Wzrosło
znaczenietakichkategoriianalitycznych,jak:sprawiedliwość(zeszcze-
gólnymrozumieniempojęciasłuszności);prawaiwolności;relacjezo-
bowiązańmiędzypaństwemiobywatelem;braterstwo,rozumianejako
solidarnośćmiędzyludzka;dobro,wtymdobrowspólne;iwreszciesys-
temywartości(dylematstosunkuwartościindywidualnychdopolitycz-
nych),wktórychramachmieścisięzkoleipojęciecnoty.Dlategoteż
PhilipPettitmógłzdefiniowaćwspółczesnąfilozofiępolitykijako:„nor-
matywnąmyśldotyczącąrodzajówinstytucji,jakiepowinniśmysięstarać
zbudować,uprawiającpolitykę”2.Fakt,żewymienionekategorieanali-
tycznenabierającorazwiększegoznaczeniawramachwspółczesnejfilo-
zofiipolitycznej,zostałwykorzystanywniniejszejpracy.Zkoleiwyróż-
nieniepojęćcnotyidobrawspólnegojestwyrazempoparciadlatejże
tendencji.
Planowane,szczegółoweskupieniesięnaproblematycecnotyidobra
wspólnegonieoznacza,żepozostałezwymienionychpowyżejkategorii
analitycznychzostałyprzezemniezignorowane.Znalazłyonebowiem
swemiejscezarównowprzypadkuanalizykomunitarystycznejkrytyki
TeoriisprawiedliwościJohnaRawlsa,jakiprzypróbieumiejscowienia
jegofilozofiiwramachwspółczesnegoliberalizmuamerykańskiego.Tym
niemniejwyjątkoweznaczeniepojęćcnotyidobrawspólnegozostało
potwierdzonepoświęceniemimdrugiejczęścipracy.Istniejerównież
inneuzasadnieniedlaszczególnegoichwyróżnienia.Maonozwiązek
zmoimdrugimcelem.Obokkomparatystycznejprezentacjikomunitary-
stycznejkrytykifilozofiiRawlsa,podjąłemrównieżstaraniaobronytezy,
żewspółczesnyliberalizmamerykańskidysponujejednakzapleczem
2P.PettitiR.Goodin,Przewodnikpowspółczesnejfilozofiipolitycznej,Książka
iWiedza,Warszawa1998.
