Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sakralizacjaidesakralizacjawewspółczesnymświecie
dejścielekceważące,upraszczającelubignorującezjawiskareligijne.Uznanie
czegośzabanalnemożebyćwynikiemarogancji,niewiedzylubprzesytu.Bę-
dzietodziałaniedesakralizujące,uświadomionelubnie.
Omawiającpojęciedesakralizacji,A.Szyjewski(2004)zaczynaodwyja-
śnienia,żeoileprzeciwieństwemsakralizacji(wnawiasiedodaje,żeikonse-
kracji)jestdesakralizacja,czyliprzeniesienieprzedmiotów,osób,istot,zjawisk
lubideizesferysacrumdoprofanum,tojednakzakrespojęciowydesakrali-
zacjizależyodprzyjętejkoncepcjisacrum.Stałądesakralizacjęwkontekście
społeczno-kulturowymautorokreślalaicyzacjąisekularyzacją,wkontekście
ideologicznymateizacją,azpunktuwidzeniaposzczególnychsystemówre-
ligijnychzauważa,żemożnamówićdodatkowoondechrystianizacji”,nde-
islamizacji”itp.PodobnieA.Wójtowicz(2001)zwracauwagę,żetermin
ndesakralizacja”wróżnychnaukachmaosobliwedladanychzainteresowań
dystynkcjeidefinicje,awsocjologiireligiiprzyjmujesięnajczęściejdefinicję
równoważnądefinicjisekularyzacjikultury.
Terminnsekularyzacja”,czylizeświecczenie,takżebywaróżniedefinio-
wany.Wogólnymznaczeniuhistorycznymoznaczaprocesspołeczno-kultu-
rowy,wwynikuktóregoróżnedziedzinyżycia(np.polityka,wychowanie,
nauka,życiegospodarcze)wyzwalająsięstopniowospodkontroliorganiza-
cjiwyznaniowychistająsięniezależneodinstytucjireligijnych(Mariański
2003b).Podobniejakterminnsacrum”–nsekularyzacja”wujęciuteologiika-
tolickiejmainneznaczenieioznaczarozwójwiedzy,technikiikulturyoraz
uwalnianiesięKościołaodpowiązańzideologiamiisystemamipolityczny-
mi;jestuznaniemautonomiiświatadoczesnego.
Współcześniewnaukachspołecznychterminnsekularyzacja”występu-
jewróżnychznaczeniach.Wedługteoriiglobalnejsekularyzacji,wrazznie-
odwracalnymiprocesamimodernizacjispołeczeństwzmniejszasięznaczenie
religii,ażpocałkowityjejupadek.Wwersjachumiarkowanychsekularyza-
cjęokreślasięjakonadejścieświatalaickiego,wktórymwiaraniezanika,ale
należydosferyprywatnej,asferapublicznajestcałkowicieneutralnapod
względemreligijnym.Sekularyzacjamożewięctakżeoznaczaćsubiektywiza-
cjęreligijności.Wlatach90.ubiegłegowiekuzaczętoodchodzićodglobalnej
teoriisekularyzacji,czyliteoriipostępującegoicałkowitegozeświecczenia.
Procesdeinstytucjonalizacjiiindywidualizacjioznaczazmniejszeniesiępod-
28
