Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sakralizacjaidesakralizacjawewspółczesnymświecie
Naobietendencje–antysekularyzująceisekularyzujące–widocz-
newprzemianachreligijnościzwróciłuwagętakżeamerykańskisocjolog
PeterM.Hamm(1987).Wswojejksiążcenatematkanadyjskichmenonitów,
wrozdzialeProcessakralizacji,podkreśla,żesakralizacjajestnraczejprocesem
niżtylkostanemświętości”(Hamm1987:14).Podaje,żeterminnsakraliza-
cja”pojawiłsięwliteraturzesocjologicznejw1966rokuwpracyTomasa
O’Deawodniesieniudoopisuzjawiskareligiijakosakralizującychzwycza-
jów.SyntetyzującyprocessakralizacjiP.M.Hamm(1987)przeciwstawiaana-
litycznemuprocesowisekularyzacji.Zpojęciemsakralizacjiłączypojęciecią-
głości,azsekularyzacjązmiany,jakiezachodząwewnątrzgrupyreligijnej.
Pierwszyprocesustanawiagranice,wzmacniaspójność,chronitożsamość,
wzmacniasystemznaczeń,umożliwiasocjalizację.Zdrugimprocesemba-
daczłączyrelatywizująceoddziaływanieedukacji,stopniowewtapianiesię
wotaczającąkulturę,mechanizmywytwarzającesięwzwiązkuzezmianąza-
mieszkaniaistatusuekonomicznego.
Hamm(1987)zauważył,żeczęściejwliteraturzesocjologicznejspotyka-
nyjestterminnsekularyzacja”niżnsakralizacja”.Współcześnietakżetaten-
dencjawydajesiębyćzachowana.WnajnowszejSocjologiireligiiG.Davie
(2010)znajdujesiębowiemrozdziałSekularyzacja–procesiteoria.Autorka
zwracawnimuwagę,żedopoczątkulat90.XXwiekuzakładanoistnienie
związkówmiędzymodernizacjąisekularyzacją,zniewielkimiwyjątkamiod
reguły,np.wwypadkuIrlandiiiPolskireligijnośćichmieszkańcówsocjo-
lodzytłumaczyli,powołującsięnazwiązkimiędzyreligiąatożsamościąna-
rodowąwobliczuzagrożeniaobcąkulturąireligiąlubideologią.Podobnie
–jakoodbiegającyodnormy–traktowanoprzypadekStanówZjednoczo-
nych:bojakwyjaśnićniesłabnącąreligijnośćwnajbardziejzaawansowanym
podwzględemtechnologicznympaństwieświata?Właśniezewzględuna
Amerykęcharakterdyskusjinadwspółczesnymmiejscemiroląreligiiwspo-
łeczeństwachzacząłsięzmieniać.ZamiasttłumaczyćwyjątkowośćStanów
Zjednoczonych,towłaśnieEuropęcorazczęściejtraktujesięjakoprzypadek
wyjątkowy.ŚwieckośćEuropyniejestjużpostrzeganajakoglobalnypro-
totyp,alecośnodrębnegoispecyficznego”dlategozakątkaświata(Davie
2011:100).PrzypadekPolski,coudowadnianiniejszapraca,jawisięjednak
jakowyspakwitnącejsakralizacji–aprzynajmniejkilkujejtypów(archi-
30
