Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Kluczowedefinicje
41
miedzyorganamitejsamejrangiwróżnychresortach;ukośnym–przekazaniekom-
petencjiprzezorganwyższy,organowiniższegoszczeblawinnymresorcie35.Jednakże
dekoncentracja(wprzeciwieństwiedodecentralizacji)niezmieniastosunkówzależ-
nościhierarchicznej.Powodujenatomiastmodyfikacjezasięgutychstosunkówpo-
przezposzerzeniepodporządkowaniahierarchicznegonaobszarynowoprzekazanych
kompetencji.
Podsumowaniedefiniowaniakluczowychpojęćokreślającychsamorządterytorial-
nyiwspólnotylokalnemożestanowićsubsydiarność.Termintenpojawiasięwwięk-
szościmateriałóworazopracowańdotyczącychdecentralizacjiisamorządu.Łacińska
etymologiategosłowooznaczapomocniczość.Porazpierwszydosubsydiarnościod-
wołałsiępapieżPiusXIwencykliceQuadrogessimoAnno(1931)uznając,żewładza
centralnapowinnajedyniepomagaćniższymstrukturomorganizacyjnymwwypełnia-
niuzadań,zamiastprzejmowaćichrolę.Innymisłowy,władzamawspieraćdziałanie
tychjednostek,którejąustanowiły.Państwopowinnopozwolićnarozwiązywanie
swoichproblemówobywatelom,rodzinomorazinnympodstawowymogniwomspo-
łecznym.Wsytuacjiwymagającejinterwencjipaństwa,powinnaonaodbywaćsięna
możliwienajniższymszczebluorganizacyjnym,czylibardziejwgminachniżnawyż-
szychpoziomachadministracjipublicznej.Subsydiarnośćpowinnaumożliwiaćjużna
etapieprawodawstwaułożenieprawidłowychrelacjimiędzyinteresemogólnymalo-
kalnym36.Subsydiarnośćpionowawadministracjioznaczadecentralizację,awwymia-
rzepolityczno-ustrojowym–wzmocnieniedemokracjibezpośredniej.Subsydiarność
poziomazmierzadoliberalizacjidziałalnościprywatnej,dopozbawianiapaństwakon-
trolinadposzczególnymisferamiżyciaprzyzastosowaniuupoważnieniaiuproszcze-
niaprocedur37.
Subsydiarnośćmożnazawrzećwprostychformułach:tylewładzy,nailetokoniecz-
ne,tylewolności,nailetomożliwe;oraztylepaństwa,nailetokonieczne,tylespołe-
czeństwa,nailetomożliwe.Stosowanietychzasadwrelacjijednostka–państwoma
pomócwokreśleniuwłaściwychproporcjimiędzytym,cożywiołoweioddolne,atym,
cojestnormowaneodgórnie.
Podejmowaniedecyzjinamożliwienajniższympoziomieoznaczaefektywnąalo-
kację.Dowodzitegom.in.teoriawyborupublicznego,uznająca,żeludziemotywowa-
nisątylkoprzezswójwłasnyinteres.Subsydiarnośćjestrównieżjednązpodstawo-
wychzasadustrojowychUniiEuropejskiejiodnosisiędopodziałuzadańmiędzy
organamiWspólnotEuropejskichaadministracjamirządowymi.Jednocześniedotyczy
teżzakresuprawodawstwawspólnotowego,jegozasadniczejtematyki,jakicharakte-
ruregulacji38.
35J.Niczyporuk,Dekoncentracjaadministracjipublicznej,Lublin2006,s.69.
36T
.Bąkowski,Administracyjnoprawnasytuacjajednostkiwświetlezasadypomocniczości,Warsza-
wa–Kraków2007,s.181.
37J.Sługocki,Zasadasubsydiarnościpoziomejwteoriiiwpraktyce,w:B.Filipiak,A.Szewczuk
(red.),SamorządterytorialnywzintegrowanejEuropie,t.2,Szczecin2006,s.198–199.
38E.Popławska,ZasadasubsydiarnościwtraktatachzMaastrichtiAmsterdamu,Warszawa2000.
