Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaŁabno
zasadypodziałuwładzy.Trudnobyłobyjednakprzyjąć,że-przynaj-
mniejformalnie-zgodniezpolskątradycjąniecosilniejsząniżegze-
kutywa.SwoistąkonkurencjęstanowiłbowiemdlaSejmuPrezydent,
któryuzyskałpoważnekompetencjezwiązanegłówniezpowołaniem
rząduijegodziałalnością,alerównieżwynikająceztzw.uprawnień
hamującychwramachprocedurystanowieniaprawa,awięcdotykają-
cychbezpośrednioSejm.
WstosunkachPrezydentazSejmemformalnienajistotniejszebyło
jegouprawnieniedorozwiązaniaIzby-wpraktyceściślezależneod
skłonnościdokompromisuprzejawianejprzezposłów,którzyjednak
naogółnimzainteresowani15.PrezydentmógłwięcrozwiązaćSejm,
jeślitenniezdołałpowołaćrząduwiększościowegotworzonegozinicja-
tywywłasnejIzbyalboniezaaprobowałrząduprezydenckiego.Prezy-
dentbyłnatomiastzobligowanydorozwiązaniaSejmu,jeślitenniebył
zdolnydopowołaniarząduwokresieprzekraczającym6miesięcy.Mógł
takżerozwiązaćSejm,gdyten,uchwaliwszyrządowiwotumnieufności,
niepowołałjednocześnienowegopremiera.
WodniesieniudoproceduryustawodawczejPrezydentzostałwy-
posażonywśrodkiofunkcjihamującejdziałaniaparlamentu,amia-
nowicieprawowetaiprawozłożeniawnioskudoTrybunałuKonsty-
tucyjnegooprzeprowadzenieprewencyjnejkontrolikonstytucyjności
ustawy16.Prezydentmógłteżwykorzystywaćprzysługującemuprawo
inicjatywyustawodawczej,którejednakmiałozdecydowanieograni-
czoneznaczenieidużoskuteczniejszebyłydwawyżejwskazaneśrodki.
Wetomiałocharakterdyskrecjonalny,niebyłyprzewidzianeżadne
warunkijegoprzedstawienia.NatomiastSejmbyłuprawnionyweto
odrzucić.Prezydentbyłponadtokompetentny,przedpodpisaniem
ustawy,złożyćdoTrybunałuKonstytucyjnegowniosekokontrolękon-
stytucyjnościtegoaktuiuprawnienietoprzysługiwałomunazasadzie
wyłączności.Wetoiwniosekniebyłyalternatywne,ztymjednakże,
żePrezydent,decydującsięnaichstosowanie,winienbyłwpierwszej
kolejnościwykorzystaćprawoweta.
15W.Sokolewicz,Pomiędzysystememparlamentarno-gabinetowymasystemem
prezydencko-parlamentarnym:prezydenturaograniczona,leczaktywna,PrzeglądSej-
mowy1996,nr3,s.44-45.
16Obainstrumentywprowadziłajużnowelakwietniowaz1989r.Natomiastnie
byłyunormowanewkonstytucjiz1952r.jakosprzecznezkoncepcjąustrojowąopartą
natzw.doktryniesocjalistycznej.
22