Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dwukrotnenarodzinyprocesucywilizacji
23
Eliaswswychposzukiwaniachrównowagimiędzyzaangażowa-
niemaneutralnościąnaukibyłsocjologiemniezwykleoryginalnym
jużpodkonieclattrzydziestych.Tymczasempodrugiejwojnieświa-
towejrozpocząłsięwsocjologiizwrotkuwszystkiemu,cozwalczał:
kustatycznemuiahistorycznemupojmowaniużyciaspołecznego,ku
DabstrakcyjnemuempiryzmowiiWielkiejTeorii”(Mills2007).Zysku-
jącawówczascorazwyraźniejsząprzewagęsocjologiaamerykańska
opierałasięnabadaniachmonograficznych,liczbachidanych,nahipo-
tezach,ścisłejspecjalizacjiimetodologicznymrygorze-obcejejbyły
interdyscyplinarnesyntezyhumanistyczne(zresztąwdużejmierzetak
siędziejepodziśdzień).DostępnośćpracEliasawjęzykuangielskim
niewielebywięczmieniła.JaktrafniestwierdziłjedenzuczniówElia-
sa:DDziełołączącesocjologięzpsychologiąihistoriąmiałowszelkie
szanse,byniebyćczytanym,bodawniejsocjolodzynieczytalihisto-
ryków,historycy-socjologów,apsycholodzy-wogólenicpozaswoją
specjalnością;tymbardziej,jeśliukazałosięponiemiecku,wSzwajca-
riiiwpoczątkachIIwojnyświatowej”(Claessens1996,s.137).
WEuropie,szczodrzejniżAmerykaobdzielonejdaremjęzyków,
rządduszzaczęlisprawowaćteoretycyopodobnychzainteresowa-
niach,aleodmiennychpoglądach.MichelFoucaultczyPierreBour-
dieu,przedstawicieleszkołyAnnalesczypowojennejszkołyfrankfurc-
kiej-wszyscywyznawalialternatywnepoglądynatemattego,coElias
nazywałprocesemcywilizacji(zob.np.Bogner1987).Zrozumienie
ideiEliasautrudniałarównieżodmiennaestetyka,którazdomino-
wałanaukispołecznewEuropieiStanachZjednoczonych.Kilmin-
sterstwierdza:Dironiawrozwojunowoczesnejsocjologiitkwitakże
wtym,żejeślichodziorecepcjęEliasawlatachsiedemdziesiątych
iosiemdziesiątychXXwieku,towłaśniejasnośćiprostotawiększości
jegopracdziałałyprawdopodobnienajegoniekorzyść”(Kilminster
2007,s.1).
Niewątpliwiezakrawanaironięlosu,żepraca,wktórejEliasnaj-
pełniejwyłożyłgłównetezy,takdługomusiałaczekaćnaswójmo-
ment,podczasgdyhistoriaparłanieubłaganienaprzód.Dziękiprzy-
pływomiodpływommódintelektualnychsocjologiazatoczyłakoło
ikiedywróciliśmydokoncepcjibadaniadługotrwałychprocesów
