Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęciesankcji
mocyśrodkówwładczychznajdującychsięwdyspozycjipaństwa.Normy
prawaprzewidująsankcjeegzekucyjnewsytuacjach,wktórychwwyniku
zastosowaniaprzymusumożliwejestosiągnięcietakiegostanurzeczy,jaki
miałbymiejsce,gdybyadresattejnormyzachowałsięzgodniezprawem.
Wpewnychsytuacjachskutkiwywołanezachowaniemniezgodnymzpra-
wemmającharakternieodwracalny.Stosowaniesankcjiegzekucyjnejdo
tegorodzajusytuacjimijałobysięzcelem.Zastosowanewówczassankcje
mająniewątpliwiecharaktersankcjirepresyjnych.Zmuszenieadresatado
wypełnieniaobowiązku,któregoniewypełnił,jestrealizowanepoprzez
zastosowanieprzymusuosobistegoalbowwynikutzw.Uprzymusuwyko-
naniazastępczego”
11
.
Analizapojęciasankcjiprawnejuzasadniarównieżprzynajmniejpo-
bieżnewskazaniepoglądównaukiprawanatematpojęciaprzepisupraw-
nego,normyprawnej,strukturyorazodpowiedzialnościprawnej
12
.Mato
bowiemznaczeniedlaokreśleniaistotysankcji,ponieważzagadnienianormy
prawnejiodpowiedzialnościzanaruszenieprawasąwteoriiprawaujmo-
wanewsposóbróżnoraki.
Wedługzwolennikówkoncepcjitrójczłonowejnormaprawnaskła-
dasięztrzechczęści:hipotezy,dyspozycjiisankcji.Whipotezienormy
prawnejsprecyzowanesąwarunki,wedługktórychnależyzachowywać
sięwokreślonysposób.Wdyspozycjiokreślonyjestwymaganysposóbpo-
stępowania,awsankcji–skutkiniezastosowaniasiędowymagańnormy.
Wedługjeszczeinnejkoncepcjistrukturanormyprawnejsprowadzasię
dodwóchelementów:hipotezyisankcji.Wówczasdyspozycjajestpoza
strukturąnormyistanowiwskazaniepowinnegozachowaniasięadresata
normyprawnej
13
.Kolejnypodziałwskazujenaistnienienormsankcjonu-
jącychinormsankcjonowanych
14
.Obiewyżejwymienionenormyskładają
sięzhipotezyidyspozycji.Normasankcjonowana–tonormapierwotna
skierowanadookreślonejkategoriiosóbokreślonychrodzajowo(adresat
pierwotny).Hipotezanormysankcjonowanejzawierawięcokreśleniero-
dzajówokoliczności,przyspełnieniuktórychstosujemydanąnormę.Zkolei
dyspozycjanormysankcjonowanejzawieranakaz,zakazbądźdozwolenie,
11
Por.J.Nowacki,A.Tobor
,Wstęp...,s.34–35.
12
Odmiennie–J.Śmiałowski,Pojęcieianalizasankcjiprawnej,ZNUJ1962,nr9,s.273.ZdaniemtegoAutora
niemapotrzebyposługiwaniasiężadnązkoncepcjistrukturynormyprawnej,ponieważsankcjada
sięrówniedobrzeokreślićbezkoniecznościposługiwaniasiępojęciemnormyprawnej.
13
J.Wróblewski,KrytykanormatywistycznejteoriiprawaipaństwaHansaKelsena,Warszawa1955,s.142–
–144.
14
Takm.in.J.Lande,Naukaonormieprawnej,Lublin1956,s.9.
18
