Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MarzenaWalińska
WutworzeKochowskiegozostałtakżewykorzystanydrugihomeryckitopos,
któregoośrodkiemjestbógsłońca1Tytan(właśc.Helios),powożącysłonecznym
rydwanem.Najprostszarealizacjatoposuniemalżesprowadzałaimięantycznego
bogadofunkcjimetonimiiplanety:nPrzybyłTytanzzamorza”(S.Twardowski,
Przeważnalegacyja,PunktV,w.332).Powózjakoatrybutprzypisywanybyłtakże
innemuboguzwiązanemuzesłońcem,czyliApollinowi,występującemuwtopice
temporalnejpodprzydomkiemFebusa:
bawipodziemiąFebuskoniedłuż<éj>
inietakjużdzieńornympracomsłuży.
K.Miaskowski,
NasiewpóznydoSzwagra,w.71833
Substytucjapostaci(Apollo,czasemtakżeFaeton,zamiastTytana-Heliosa)
jestjednązcharakterystycznychcechfunkcjonowaniamitologiiwpoezjidawnej.
Wynikaonapoczęścizniedbałościpoetów,którzybazowalinawłasnejpamięci
iwiedzyopartejnapopularnychsłownikachmitologicznych,apoczęścizwpisa‑
negowmodelimitacjispecyficznegostosunkudotegoobszarutradycjiantycznej,
pozwalającegowymienniestosowaćnazwyParnasiHelikon,postaciOrfeusza
iAmfionaczydopisywaćdoIliadyscenyzsąduParysa34.
Związektemporalnychlocicommunesztopikąwstępupotwierdzaprzykład
włączeniatoposubogasłońcawformułęinicjalnąhejnału:
Hejnałświta,Febuswstaje,
Wcześniepromieńswójwydaje
Naprzestroneświatakraje.
W.Kochowski,LirykIV,11.
HejnałutrapionejKoronie
Polskiej[ś],w.11335
Zkoleiztopikąfinalnąwiążesiętoposgwiazdywieczornej1Hesperusa,
którydajesygnałkońcadniainadejściaporyspoczynku:
32UtworySamuelaTwardowskiegopodajęwedługantologii:Poecipolskiegobaroku.T.1.
Oprac.J.SokołowskaiK.Żukowska.Warszawa1965.
33TekstyMiaskowskiegopodajęwedługwydania:K.Miaskowski:Zbiórrytmów.Wyd.
A.Nowicka-Jeżowa.Warszawa1995.
34Zob.M.Walińska:MitologiawepiceromansowejSamuelazeSkrzypnyTwardowskie-
go.Rekonesans.W:Sarmackietheatrum.T.3:Studiahistorycznoliterackie.Red.R.Ocieczek
iM.Walińska.Katowice2006.
35TekstKochowskiegowykorzystujepoetykęhejnału,alewistotnysposóbodniejodchodzi.
Zob.C.Hernas:Hejnałypolskie.Studiumzhistoriipoezjimelicznej.Wrocław1961,s.111inast.
WinnymhejnaleliterackimtoposbudzącegosięFebusapojawiasięniewformuleinicjalnej,lecz
wdalszymciągutekstu,jakoskładnikrozbudowanegoopisuporanka:nJużzziółekkropleperłowe/
ZbiorąpromienieFebowe”1Z.Morsztyn:Hejnałnadobrydzień[ś].
