Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
DRAMATDOODCZYTANIA
zdialogiczności88,specyficzniejednakrozumianej.Definiowaćjąmożna
przedewszystkimjakorelacjęmiędzykolejnymipłaszczyznamidzie-
łaiorganizowanymiwichramachwizjamirzeczywistości.Byćmoże
towinterakcjitychdramatycznychświatooglądówkryjesięspecyfika
gatunku.Światooglądtowtymkontekście(izperspektywyczytelnika)
wyglądświata.
Kompozycjadramatu
I
Przyglądającsiędramaturgiizperspektywyantyesencjalistycznej
orazbiorącpoduwagę,żekażdenaśladowanierzeczywistościjestzara-
zemjejkreacją89,należyuznać,żewłaśniedramattotenszczególnyro-
dzajliteracki,którypozwalanawielowymiarowąwędrówkępoświecie
przedstawionym.Nieneguję,coprawda,Arystotelesowskiejkoncepcji
opisutragedii,towarzyszymijednakprzekonanie,żekoniecznajestswo-
istaredefinicjapodstawowychskładnikówtejteoriiiwzajemnychrelacji
międzynimi.Systemopozycji,naktórymzasadzasiętengatunekdrama-
tu,działaniczymderridiańskorozumianastruktura.Istnienieparopozy-
cjiniesłużystabilizacjischematu,leczjegonieustannejewolucji.Nowo-
czesnejdefinicjifabuły,postaciczyczasudramatycznego,opowiadania,
teichoskopiimożnasiębowiemdopracowaćdopierodziękiuwzględnie-
niumimetyczno-diegetycznejorazliteracko-teatralnejperspektywyga-
tunkowej.Toonerzucająświatłonanistotę”dramatu,atakżeokazująsię
interesującymkodemdostępudotwórczościwybranychautorów.
Pytanieoscenicznośćdzieła,wewnętrznąkompozycjęczyteżojego
ndyspozycjęwykonawczą”wiążesięprzedewszystkimzpróbąopisuwe-
wnętrznegoukształtowaniatekstu.Tazaśodsyładoproblemuprezenta-
cjifabułyitekstowychekwiwalentówwyznaczającychperspektywyjej
oglądu.Kwestiaspójnościprzestajesięograniczaćdozagadnieńzwiąza-
nychzesposobemkonstrukcjiakcji.Zastępująją(araczejuzupełniają)
określonewarstwykompozycjidramatycznej.Por
.teżK.Ruta-Rutkowska,Dramatycz-
negrywpodmiot,nTekstyDrugie”1999,z.1-2.
88TakiemyślenieordzeniudramatuzaproponowałMartinEsslin[TheFieldofDra-
ma.HowtheSignsofDramaCreateMeaningonStageandScreen(PlaysandPlaywrights),
Methuen-London-NewYork1988,s.28].Tezętęostatniowbardzociekawysposób
rozwinąłArturGrabowskiwartykuleOdialogicznejgeneziedramatuorazsposobachjej
badania-monologsprawcy,w:Dramatwtekście-tekstwdramacie,dz.cyt.
89Z.Mitosek,Mimesis.Zjawiskoiproblem,Warszawa1997,s.156-157.
