Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naglespołeczeństwoślepeinieczułeodstuleci,amożenawetodza-
raniaistnienialudzkiegogatunku,obudziłowsobienowąświadomość
dziecięcegolosu.Higienapojawiłasiętak,jakreakcjanakataklizmbędą-
cyprzyczynąniezliczonychofiar;stałasięorężemprzeciwkośmiertelno-
ściniemowląt.Ofiarbyłotakwiele,żetych,którymudałosięprzeżyć,
możnabytraktowaćjakocalałychzwielkiegopotopu.Kiedynapoczątku
XXwiekuhigienazaczęłaprzenikaćdoklasrobotniczychichłopskichisię
wśródnichrozpowszechniać,życiedzieckanabrałonowegoaspektu.
Szkołyprzekształciłysiętakznacząco,żeplacówkizponaddziesięciolet-
nimstażemzdawałysięjakbyzpoprzedniegostulecia.Zasadyedukacji
łagodnieiwklimacietolerancjiweszłyzarównodorodzin,jakidoszkół.
Pozarezultatamiosiągniętymidziękipostępowinaukipodejmowano
spontanicznierównieżinicjatywy.Wieludzisiejszychreformatorówbierze
poduwagędzieciństwo–wprojektachurbanistycznychpojawiająsię
ogródkijordanowskie,wprojektachplacówiparków–placezabaw;odzie-
ciachmyśląprojektanciteatrów,dladziecipublikowanesąksiążkiiczaso-
pisma,organizowanesąpodróże,produkowanesąmeblewodpowiednich
proporcjach.Opracowanieświadomejorganizacjiklasmiałonaceluzorga-
nizowaniesamychdzieci,zaszczepieniewnichpojęciadyscyplinyspołecz-
nejiwynikającejzniejgodnościindywidualnej,jakdziejesięworganiza-
cjachskautowskichiwNdziecięcychrepublikach”.Rewolucyjnireformatorzy
politycznidziałającywnaszychczasachstarająsięzawładnąćdzieciństwem,
abyuczynićzniegouległenarzędziedorealizacjiswoichprojektów.Dzie-
ciństwojestdzisiajpowszechnieobecne–zarównonadobre,jakinazłe,
stałosięobiektemdziałańzjednejstronytych,którzypragnąjelojalnie
wspierać,zdrugiejzaśtych,którzyinteresownieposługująsiędzieciń-
stwem.Urodziłosięjakoelementspołeczny.Jestpotężneiprzenikawszyst-
ko.Dzieckotojużnietylkoczłonekrodziny,tojużnietylkomałyczłowiek,
ubranywniedzielęwnajlepszeubranie,słodkospacerującyzarękęzoj-
cem,grzeczniedbającyoto,abyniezabrudzićodświętnejodzieży.Nie,
dzieckotoosobowość,którawkroczyładoświataspołecznego.
Całyobecnyruchnarzeczdzieckamaswojeznaczenie.Jakjużpowie-
dzieliśmy,niezostałonzainicjowanyprzezkonkretnychdziałaczy,nikt
3
