Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
R.J.Kijak,Sensżyciaiumierania.Seksiniepełnosprawność–doświadczeniaseksualneosóbzniepełnosprawnością
intelektualną,Kraków2009ISBN:978-83-7850-233-3,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009.
32
RozdziałI.Problematykażyciaseksualnegoosóbzniepełnosprawnością…
związanezudziałemwżyciuspołecznym.WICFprzezniepełnospraw-
nośćrozumiesięwielowymiarowezjawiskowynikającezwzajemnych
oddziaływańmiędzyludźmiaichfizycznymispołecznymotoczeniem.
WedługICFniepełnosprawnośćtowieloznacznytermin,obejmującytakże
uszkodzenia,ograniczeniaaktywnościiograniczeniauczestnictwa.Tymsa-
mymdefnicjaWHOz2001rokunajbardziejodzwierciedlato,cojestmocno
podkreślanewpodejściudoniepełnosprawności,awięcnacisknafunkcjo-
nowanieosóbniepełnosprawnychwichśrodowisku.Przedstawionatak
zwanabio-psycho-społecznakoncepcjaniepełnosprawnościintelektualnej
dążydopołączeniabiologicznejispołecznejkoncepcjiniepełnosprawności.
Opracowanydokument-MiędzynarodowaKlasyfkacjaUszkodzeń,Działań
iUczestnictwa.PodręcznikWymiarówNiepełnosprawnościiFunkcjonowa-
niazakłada,żeczłowiekfunkcjonujena3poziomach:biologicznym,jednost-
kowymispołecznym.Wnowejkoncepcjiniepełnosprawnościintelektualnej
wyeksponowanoniedojrzałośćspołecznąjakoważnekryteriumdiagno-
styczne,ailorazdojrzałościspołecznejuznanozarównorzędnezilorazem
inteligencjikryteriumdiagnostyczne(por.C.Kosakowski2003;J.Wyczesany
2002;M.Karwowska2007).WostatnichedycjachpodręcznikaAAMR,jak
wspomnianowcześniej,zamiastpojęciadojrzałościspołecznejwprowadzono
określenieflumiejętnościprzystosowawcze”
,anastępnieflzachowanieprzy-
stosowawcze”
.Wramachtejkoncepcjiwyróżniono3kategorieumiejętności
przystosowawczych:pojęciowe,społeczne,praktyczne(T.Żółkowska2004,
s.36).Inteligencjarównieżniejesttraktowanajednowymiarowo.Howard
Gardner(2002)wprowadziłpojecieinteligencjiwielorakiejiwymienił7typów
inteligencji.Uznał,żekażdytypmaswoistąiniezależnąodinnychtypów
trajektorięrozwojową.Zaistotnenależyrównieżuznaćwprowadzeniepoję-
ciaczynnikówkontekstowych.Tworząjezarównoczynnikiśrodowiskowe,
jakiindywidualne.Wprzypadkuczynnikówśrodowiskowychsątocechy
fzycznegośrodowiskanaturalnegoisztucznego.Mogąoneułatwiaćlub
ograniczaćosobomniepełnosprawnymfunkcjonowaniewżyciucodziennym
ispołecznym.Czynnikiosobistetoprzedewszystkimwiek,płeć,wykształ-
cenie,zawód,stylżycia,radzeniesobiewsytuacjachtrudnych,wychowanie.
Kowalik(por.A.Zawiślak2009,s.119)podkreśla,żeklasyfkacjaICF
zerwałaczęściowoztraktowaniemniepełnosprawnościjakowynikucho-
roby.Niepełnosprawnośćzaczętopostrzegaćjakostanzbliżonydozdrowia.
flUwypuklonoprzedewszystkimfunkcjonalnąstronęniepełnosprawności”
(S.Kowalik2007,s.103).Ciekawegozestawieniadawnejiobecnejklasyfka-
cjiniepełnosprawnościnapodstawiedefnicjiWHOdokonałaA.Zawiślak
(2009,s.119):
-ICIDH(1980):uszkodzenie,niepełnosprawność,upośledzenie,
-ICF(2001):ograniczeniefunkcji,zaburzeniaaktywności,zaburzenia
uczestnictwa.
